استفاده از قرص‌ها در این عارضه عمدتاً با هدف کنترل علائم آزاردهنده تجویز می‌شود و تأثیر آنها محدود به مدت‌زمان مصرف است. به عبارت ساده‌تر، این داروها برای کاهش علائمی مانند درد، التهاب، اسپاسم عضلانی و اختلالات خواب که در این عارضه به وجود می‌آیند، مورداستفاده قرار می‌گیرند و اغلب اثری موقتی دارند. لازم به ذکر است که این داروها معمولاً به‌عنوان درمان‌های تکمیلی و در کنار سایر روشهای درمانی برای شما تجویز می‌شوند.
انتخاب قرص مناسب، بستگی به علائم شما دارد، به‌عنوان مثال، اگر که درد شدیدی را تجربه می‌کنید ممکن است مسکن‌های قوی برای شما تجویز شوند یا در صورتی‌که دچار گرفتگی عضله در اطراف ناحیهی تنگی کانال شده‌اید، ممکن است قرص‌های شل کننده‌ی عضلانی به شما پیشنهاد شود.
به‌طورکلی، قرص‌هایی که برای این مشکل تجویز می‌شوند در سه دسته‌ی کلی جای می‌گیرند.
- داروهای شیمیایی (مسکن‌ها، ضدالتهاب‌ها، شل‌کننده‌های عضلات و…)
- مکمل‌های غذایی
- داروهای گیاهی
زمان بهبودی بعد از مصرف داروهای شیمیایی معمولاً سریع‌تر از مکمل‌ها و داروهای گیاهی است، بااین‌حال، مصرف هر نوع دارویی، چه شیمیایی و چه گیاهی، باید تحت نظارت پزشک انجام شود تا از بروز عوارض جانبی یا تداخلات دارویی جلوگیری شود.
هر علامت، یک راه‌حل دارویی!
اگر به این بیماری مبتلا هستید، ممکن است علائمی که شما تجربه می‌کنید با فرد دیگری که همین بیماری را دارد متفاوت باشد. دلیل این تفاوت، محلی از اعصاب در کانال نخاعی است که تحت‌فشار قرار گرفته است. هرچه محل آسیب‌دیده، حساس‌تر باشد یا اعصاب بیشتری را درگیر کند، علائم می‌توانند شدت بیشتری داشته باشند یا نواحی متفاوتی از بدن را تحت‌تأثیر قرار دهند.
برای مدیریت این علائم، انواع داروها از جمله داروهای شیمیایی، گیاهی و مکمل‌های تغذیه‌ای ممکن است توسط پزشک تجویز شوند.
داروهای گیاهی، به دلیل اثرگذاری تدریجی و نیاز به مصرف طولانیمدت، معمولاً برای افرادی که درد شدید یا علائم آزاردهنده دارند مناسب نیستند. اما درصورتی‌که علائم خفیف باشند، می‌توانند گزینه‌ای قابل‌بررسی باشند. در مقابل، داروهای شیمیایی و مکمل‌ها اغلب به دلیل اثرگذاری سریع‌تر و توانایی کنترل علائم حاد، بیشتر توصیه می‌شوند.
در ادامه، به بررسی علائم رایجی که ممکن است تجربه کنید خواهیم پرداخت و مؤثرترین داروها را برای کنترل هر یک از این علائم معرفی می‌کنیم.
گزگز یا مورمور دست‌ها و پاها، تیرکشیدن به سمت دست یا پاها (احساس شوک یا سوزش)
سوزن‌سوزن‌شدن یا تیرکشیدن دست‌ها و پاها از شایع‌ترین علائم تنگی کانال نخاعی است. این علامت زمانی رخ می‌دهد که اعصاب نخاع به هر دلیلی تحت‌فشار قرار گرفته باشد و فضای کانال نخاعی به همین دلیل تنگ شده باشد. این فشار، جریان طبیعی پیام‌های عصبی را مختل کرده و باعث ایجاد حس‌هایی مانند شوک، سوزش یا گزگز در اندام‌ها از جمله صورت و دست و پاها می‌شود.
در ادامه، داروهایی که برای کنترل و کاهش این علائم مؤثر هستند، معرفی خواهند شد.
داروهای شیمیایی
این داروها فعالیت بیش از حد نورون‌های حساس به درد در مغز و نخاع، را کاهش داده و پیام‌های غیرطبیعی درد را مهار می‌کند، به‌این‌ترتیب، حس سوزش یا شوک برطرف می‌شود.
- ضد افسردگی با اثر ضد درد (مانند آمی‌تریپتیلین، دولوکستین)
این داروها با افزایش سطح مواد شیمیایی مانند سروتونین و نوراپی‌نفرین در مغز، ارسال سیگنال‌های غیرطبیعی را مهار می‌کنند و به‌این‌ترتیب، حساسیت بدن را کمتر کرده و علائم را کنترل می‌کنند.
- مسکن قوی (مانند ترامادول)
در موارد دردهای شدید (در تیرکشیدن دست‌ها و پاها)، ممکن است مسکن‌های قوی برای مسدودکردن گیرنده‌های درد در مغز و نخاع تجویز شوند. این داروها به‌سرعت علائم را مهار می کنند.
| زمان بهبودی |
|---|
| معمولاً چند ساعت پس از مصرف |
| عوارض جانبی احتمالی |
| تهوع
سرگیجه خواب‌آلودگی یبوست کاهش تمرکز و در مواردی وابستگی به دارو |
موارد منع مصرف
- حساسیت به دارو یا ترکیبات آن
- مشکلات شدید کبدی یا کلیوی
- بارداری و شیردهی (بااحتیاط)
- سابقه‌ی تشنج یا صرع
- اختلالات روانی شدید (افسردگی یا افکار خودکشی)
- مصرف همزمان الکل یا مواد مخدر
- مصرف همزمان مهارکننده‌های MAO
- کودکان زیر ۱۲ سال (به‌ویژه ترامادول)
- سالمندان با شرایط خاص
- بیماری‌های قلبی (برای آمی‌تریپتیلین)
مکمل‌ها
ویتامین‌های B1، B6 و B12 موجود در نورودینون، بازسازی غلاف میلین در سلول‌های عصبی را تسریع کرده و به‌این‌ترتیب مسیر انتقال پیام‌های عصبی را بهبود می‌بخشند.
امگا-۳ با خواص ضدالتهابی خود میتواند تورم و فشار روی اعصاب را کاهش دهد و فضای بیشتری در اطراف آنها ایجاد کند. این عملکرد به بهبود ارسال سیگنال‌های عصبی کمک کرده و از بروز مجدد علائمی مانند گزگز و سوزش جلوگیری می‌کند.
| زمان بهبودی |
|---|
| معمولاً تدریجی است. برای مشاهده‌ی نتایج ملموس، ممکن است چندین هفته یا حتی چند ماه زمان نیاز باشد. |
| عوارض جانبی احتمالی |
| مشکلات گوارشی (نفخ یا دل‌پیچه)
حساسیت‌های پوستی سردرد خواب‌آلودگی خفیف |
موارد منع مصرف
- حساسیت به ترکیبات مکمل
- مشکلات کلیوی یا کبدی
- مصرف همزمان با داروهای خاص (مثل رقیق‌کننده‌های خون)
داروهای گیاهی
ترکیبات ضدالتهاب(سالیسین) موجود در این دارو، با مهار تولید مواد التهابی در بافت‌های آسیب‌دیده به کاهش تورم اطراف اعصاب کمک کرده و علائم گزگز خفیف در دست‌ها و پاها را برطرف می کند.
این دارو دارای گیاه پنجه شیطان (Harpagophytum) و عصاره‌ی کرفس می‌باشد که با بهبود جریان خون در بافت‌های عصبی، میتواند عملکرد عصب‌ها را تقویت کرده و حس مورمور را کاهش دهد.
مکمل زنجبیل که حاوی جینجرول و شوگاول است، با خواص ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی خود، به کاهش التهاب و تحریک اعصاب کمک می‌کند و علائم گزگز خفیف را تسکین می‌دهد.
| زمان بهبودی |
|---|
| اثر این داروها معمولاً تدریجی است و ممکن است چندین هفته تا چند ماه زمان ببرد تا بهبودی قابل‌توجه در علائم مشاهده شود. این داروها برای علائم خفیف مناسب هستند. |
| عوارض جانبی احتمالی |
|
مشکلات گوارشی مانند تهوع، دل‌پیچه، یا اسهال واکنش‌های آلرژیک مانند خارش یا قرمزی پوست در موارد نادر سردرد یا سرگیجه |
موارد منع مصرف
- حساسیت به ترکیبات گیاهی (مانند سالیسین یا جینجرول)
- بارداری و شیردهی
- اختلالات کبدی یا کلیوی
- اختلالات انعقادی (مانند بیماری هموفیلی)
- مصرف همزمان با داروهای رقیق‌کننده‌ی خون
- اختلالات گوارشی فعال (مانند زخم معده)
- سابقه‌ی آلرژی شدید به گیاهان دارویی
تورم یا التهاب در ناحیهی کمر، گردن یا اطراف مفاصل
تنگ شدن کانال نخاعی فشار زیادی را به اعصاب و بافت‌های اطراف وارد می‌کند و این فشار مداوم باعث تحریک بافت‌های نرم، از جمله رباط‌ها، عضلات و عروق خونی می‌شود. در پاسخ به این فشار و آسیب، سیستم ایمنی بدن با ارسال سلول‌های التهابی به این نواحی تلاش می‌کند تا با افزایش جریان خون، مواد لازم برای ترمیم را فراهم کند. این واکنش، اگرچه به ترمیم کمک می‌کند، اما باعث تورم و التهاب در این ناحیه می‌شود که باعث می‌شود درد و محدودیت حرکتی در کمر، گردن یا مفاصل تشدید یابند.
در ادامه، داروهایی که برای کنترل و کاهش این التهاب مؤثر هستند، معرفی خواهند شد. این داروها جزو بهترین درمان‌های خانگی برای تنگی کانال کمر محسوب می‌شوند.
داروهای شیمیایی
این داروها از ترشح آنزیم هایی (COX) که باعث تولید مواد التهابی در بدن (پروستاگلاندین‌ها) می شوند، جلوگیری می‌کنند و به‌این‌ترتیب تورم، درد و التهاب را کاهش می‌دهند.
- کورتیکواستروئیدها(پردنیزون)
داروهای کورتیکواستروئیدی با سرکوب سیستم ایمنی، از فعالیت بیش از حد سلول‌های التهابی جلوگیری می‌کنند و نمی‌گذارند این سلول‌ها به محل آسیب‌دیده هجوم آورده یا مواد التهابی ترشح کنند. به‌این‌ترتیب، التهاب و تورم به طور مؤثرتری کنترل می‌شود.
| زمان بهبودی |
|---|
| چند ساعت تا چند روز پس از شروع مصرف |
| عوارض جانبی احتمالی |
| افزایش قند خون
اختلالات خواب ضعف سیستم ایمنی افزایش وزن پوکی استخوان تحریک معده مصرف طولانیمدت این داروها میتواند عوارض جدی ایجاد کند. |
موارد منع مصرف
- حساسیت به دارو یا ترکیبات آنها
- زخم معده یا خونریزی گوارشی فعال
- بیماری‌های کلیوی یا کبدی شدید
- فشارخون بالای کنترل‌نشده
- دیابت کنترل‌نشده
- بیماری‌های قلبی – عروقی (مانند سکته قلبی یا نارسایی قلبی)
- عفونت فعال یا سیستمیک (برای کورتیکواستروئیدها)
- پوکی‌استخوان شدید (برای کورتیکواستروئیدها)
- بیماری‌های روانی فعال مانند افسردگی یا روان‌پریشی (برای کورتیکواستروئیدها)
- بارداری و شیردهی (بااحتیاط و تحتنظر پزشک)
مکمل‌ها
این مکمل حاوی عصاره‌ی زردچوبه است که ماده‌ی اصلی آن کورکومین می‌باشد. وظیفه‌ی کورکومین این است که تولید مواد التهابی مانند سیتوکین‌ها را در ناحیهی کانال تنگ شده مهار کرده و به این صورت التهاب و تورم را کاهش دهد.
| زمان بهبودی |
|---|
| چندین هفته پس از مصرف منظم |
| عوارض جانبی احتمالی |
| مشکلات گوارشی مانند نفخ، تهوع یا دل‌پیچه
واکنش‌های آلرژیک خفیف (مانند خارش یا قرمزی پوست) در موارد نادر افت فشار خون |
موارد منع مصرف
- حساسیت یا آلرژی به زردچوبه
- اختلالات خونی (مانند خونریزی فعال یا مصرف داروهای رقیق‌کننده خون)
- مشکلات شدید کبدی یا صفراوی
- بارداری و شیردهی (بدون مشورت پزشک)
- اختلالات گوارشی شدید (مانند زخم معده یا ریفلاکس پیشرفته)
داروهای گیاهی
ترکیبات موجود در این دارو مانند هارپاگوزیدها و فلاونوئیدها دارای خواص ضدالتهابی و تقویت‌کننده‌ی جریان خون در ناحیهی آسیب‌دیده هستند که باعث کاهش تورم و التهاب در بافت‌های عصبی می‌شوند.
این دارو ترکیباتی مانند سالیسین (موجود در پوست بید) را در خود دارد که با مهار تولید مواد شیمیایی التهابی مانند پروستاگلاندین‌ها، التهاب و تورم را کنترل می‌کند.
مکمل کندر حاوی ماده‌ای به‌نام اسید بوسولیک است که خاصیت ضدالتهابی قوی دارد. این ترکیب مسیرهای التهابی (مانند LOX-5) را مهار کرده و به‌این‌ترتیب از بروز مجدد علائم مرتبط با التهاب جلوگیری می‌کند.
| زمان بهبودی |
|---|
| اثر این داروها معمولاً تدریجی است و ممکن است از چندین هفته تا چند ماه برای مشاهده‌ی نتایج زمان نیاز باشد. |
| عوارض جانبی احتمالی |
| مشکلات گوارشی مانند نفخ، تهوع یا اسهال
واکنش‌های آلرژیک مانند خارش یا قرمزی پوست در موارد نادر سردرد یا سرگیجه |
موارد منع مصرف
- حساسیت به ترکیبات گیاهی
- بارداری و شیردهی
- اختلالات کلیوی یا کبدی
- بیماری‌های خونی مانند هموفیلی
- مصرف همزمان با داروهای رقیق‌کننده خون
- سابقه‌ی آلرژی به گیاهان دارویی
- کودکان و سالمندان (بدون نظارت پزشک)
- افراد با اختلالات گوارشی فعال(زخم معده یا التهاب روده)
گرفتگی و اسپاسم عضلات (به‌ویژه در کمر یا گردن)
وقتی کانال نخاعی به هر دلیلی تنگ می‌شود، فشار مداومی بر ریشه‌های عصبی وارد شده و این فشار باعث تحریک و ارسال سیگنال‌های غیرطبیعی به عضلات اطراف می‌شود.
این سیگنال‌های غیرطبیعی، عضلات را در حالت انقباض دائمی یا واکنش بیش از حد قرار می‌دهد تا از ناحیهی آسیب‌دیده محافظت کنند. در نتیجه، شما ممکن است گرفتگی‌های دردناکی را در عضلات اطراف کمر یا گردن تجربه کنید.
در ادامه، انواع داروهایی که برای رفع گرفتگی عضلات مؤثر هستند، را معرفی خواهیم کرد.
داروهای شیمیایی
- شل‌کننده عضلات (مانند متوکاربامول، تیزانیدین، باکلوفن)
این داروها بر گیرنده‌ها و مسیرهای ارسال پیام عصبی در مغز و نخاع اثر گذاشته و باعث می شوند سلول‌های عصبی(نورون‌ها) که عضلات را تحریک می‌کنند، کمتر فعالیت کرده و سیگنال های محرک کمتری را ارسال کنند، بنابراین عضلات با این مکانیسم به حالت طبیعی خود بازمی‌گردند.
| زمان بهبودی |
|---|
| چند ساعت پس از مصرف شروع شده ولی برای ماندگاری این اثر باید برای طولانی مدت این دارو را مصرف کنید. |
| عوارض جانبی احتمالی |
| خواب‌آلودگی
سرگیجه ضعف عضلانی خشکی دهان افت فشار خون در موارد نادر تهوع یا مشکلات گوارشی |
موارد منع مصرف
- حساسیت به دارو یا ترکیبات در آنها
- اختلالات شدید کبدی یا کلیوی
- افت فشارخون کنترل‌نشده
- اختلالات روانی یا افسردگی شدید
- اختلالات تنفسی یا بیماری‌های ریوی
- مصرف همزمان با الکل
- مصرف با داروهای تضعیف‌کننده سیستم عصبی مرکزی
- بارداری و شیردهی (بدون نظارت پزشک)
- صرع یا سابقه تشنج (به‌ویژه با باکلوفن)
مکمل‌ها
مصرف منیزیم باعث می شود فعالیت کانال‌های کلسیمی در سلول‌های عضلانی تنظیم شده و از ورود بیش از حد کلسیم به عضلات جلوگیری شود. این کاهش ورود کلسیم می تواند باعث کاهش انقباضات غیرارادی در عضلات شود.
| زمان بهبودی |
|---|
| چند روز تا چند هفته پس از مصرف منظم |
| عوارض جانبی احتمالی |
|
مشکلات گوارشی مانند اسهال، تهوع یا نفخ در موارد نادر ضعف عضلانی یا بی‌حالی |
موارد منع مصرف
- حساسیت به منیزیم یا ترکیبات مکمل
- نارسایی کلیه یا اختلالات شدید کلیوی
- افت فشار خون مزمن یا کنترل‌نشده
- بیماری‌های قلبی
- مصرف همزمان با داروهای رقیق‌کننده‌ی خون
- مشکلات گوارشی فعال
- دوران بارداری و شیردهی (بدون نظارت پزشک)
- کودکان و سالمندان (بدون تنظیم دوز و نظارت پزشک)
داروهای گیاهی
وظیفه‌ی دیگر سالیسین موجود در این دارو مهار سیگنال‌های عصبی است که مسئول تحریک عضلات هستند، به‌این‌ترتیب عضلات از حالت اسپاسم به حالت ریلکس بازمی‌گردند.
این دارو حاوی ماده ای با اثر آرام‌بخش به نام هارپاگوساید است که در مصرف طولانیمدت باعث می‌شود، فعالیت سلول‌های عصبی موجود در مغز و نخاع کمتر شده و انقباضات غیرارادی مهار شوند.
بابونه حاوی ترکیبات آرام‌بخشی (فلاونوئیدها و آزولن) است که وضعیت اعصاب را به حالت آرامش درآورده و جلوی ارسال سیگنال‌های محرک را می‌گیرد.
| زمان بهبودی |
|---|
| چند روز تا چند هفته پس از مصرف منظم |
| عوارض جانبی احتمال |
| مشکلات گوارشی مانند تهوع، دل‌پیچه، یا اسهال
واکنش‌های آلرژیک نظیر خارش یا قرمزی پوست |
موارد منع مصرف
- حساسیت به ترکیبات گیاهی
- مشکلات گوارشی حاد
- بارداری و شیردهی
- کودکان زیر ۲ سال
- اختلالات خونریزی
درد مداوم و متوسط تا شدید در عضلات یا مفاصل (مثل درد کمر یا زانو)
محل این علامت بستگی به ناحیه‌ای از کانال نخاعی دارد که دچار تنگی شده است، این تنگی ممکن است در گردن، کمر یا بخش‌های پایین‌تر رخ دهد و بسته به محل آن، درد در نواحی مختلفی مانند کمر، زانو یا حتی پاها ایجاد شود.
دلیل اصلی این درد، فشار مداوم بر اعصاب نخاعی است که باعث ارسال سیگنال‌های درد به مغز می‌شود. این فشار همچنین میتواند التهاب و تحریک طولانیمدت اعصاب را ایجاد کند و با تأثیر بر عضلات و مفاصل اطراف، درد را تشدید کند.
در ادامه، انواع داروهایی که برای رفع این مشکل موثر هستند، را معرفی خواهیم کرد.
داروهای شیمیایی
- مسکن ساده (مانند استامینوفن)
اگر درد شدید نباشد و تنگی کانال فشار زیادی را به اعصاب وارد نکرده باشد، مسکن‌های ساده مانند استامینوفن با مهار تولید مواد شیمیایی مرتبط با انتقال درد در مغز و نخاع، شدت درد را کاهش می‌دهند. این دارو بدون اثر ضدالتهابی عمده، صرفاً احساس درد را تسکین می‌دهد.
اگر درد شدید باشد، به حدی که عملکرد روزانه را مختل کند یا با مسکن‌های ساده کنترل نشود، مسکن‌های قوی‌تر مانند ترامادول یا مورفین با نظارت دقیق پزشک تجویز می‌شوند. این داروها با اتصال به گیرنده‌های اپیوئیدی در مغز و نخاع، سیگنال‌های درد را مسدود کرده و حس درد را به طور مؤثری کاهش می‌دهند.
اگر درد ایجاد شده ناشی از التهاب بافت‌های اطراف باشد، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن با مهار آنزیم‌های تولیدکننده‌ی مواد شیمیایی ضدالتهابی(پروستاگلاندین‌ها) درد و التهاب را کنترل می‌کنند.
| زمان بهبودی |
|---|
| اثر مسکن‌های ساده و قوی معمولاً ظرف ۳۰ دقیقه تا چند ساعت پس از مصرف ظاهر می‌شود، اما داروهای ضدالتهاب ممکن است برای کاهش کامل التهاب چند روز مصرف نیاز داشته باشند. |
| عوارض جانبی احتمالی |
| تهوع
سردرد خواب‌آلودگی وابستگی دارویی مشکلات گوارشی مانند زخم معده، حالت تهوع افزایش فشار خون |
موارد منع مصرف
- حساسیت به دارو یا ترکیبات آن
- بیماری‌های شدید کبدی یا کلیوی
- زخم معده یا خونریزی گوارشی فعال
- بیماری‌های تنفسی شدید (برای مسکن‌های قوی)
- سوءمصرف مواد مخدر یا الکل
- اختلالات قلبی – عروقی (مانند سکته قلبی)
- دوران بارداری و شیردهی (بدون نظارت پزشک)
- سابقه‌ی آلرژی به NSAIDs یا آسپرین
مکمل‌ها
- مکمل‌های حاوی MSM
MSM (متیل سولفونیل متان) یک ترکیب آلی حاوی گوگرد است که باعث کاهش تولید مواد التهابی(سیتوکین‌ها) در مفاصل شده و به این صورت درد را مهار می‌کند.
درصد بالای پروتئین کلاژن موجود در این مکمل، تولید کلاژن طبیعی بدن را تحریک کرده و به بازسازی غضروف‌های آسیب‌دیده کمک می‌کند. با ترمیم این بافت‌ها و بهبود استحکام مفاصل، فشار روی اعصاب کاهش یافته و در نتیجه درد ناشی از ساییدگی یا آسیب‌های مفصلی تسکین می‌یابد.
| زمان بهبودی |
|---|
| چندین هفته تا چند ماه پس از مصرف منظم |
| عوارض جانبی احتمالی |
|
مشکلات گوارشی مانند نفخ، تهوع یا اسهال در موارد نادر، واکنش‌های آلرژیک مانند خارش یا قرمزی پوست مصرف بیش‌ازحد ممکن است باعث اختلالات کلیوی یا کبدی شود. |
موارد منع مصرف
- اختلالات کلیوی یا کبدی شدید
- بارداری و شیردهی (بدون نظارت پزشک)
- مصرف همزمان با داروهای رقیق‌کننده خون (مانند وارفارین)
- کودکان زیر ۱۲ سال (بدون نظارت پزشک)
داروهای گیاهی
این دارو که حاوی ترکیبات خاصی از درخت بید(سالیسین) است، ارسال سیگنال‌های درد در مغز و نخاع را مهار کرده در نتیجه احساس درد را کاهش می‌دهد.
| زمان بهبودی |
|---|
| چند روز پس از مصرف منظم |
| عوارض جانبی احتمالی |
| مشکلات گوارشی مانند تهوع یا دل‌پیچه
واکنش‌های آلرژیک مانند خارش یا قرمزی پوست در موارد نادر سردرد یا سرگیجه |
موارد منع مصرف
- حساسیت به ترکیبات گیاهی موجود در دارو
- دوران بارداری و شیردهی (باید با مشورت پزشک مصرف شود)
- مشکلات گوارشی مانند زخم معده یا التهاب روده
- مصرف همزمان با داروهای رقیق‌کننده خون (مانند وارفارین)
خشکی و کاهش انعطاف‌پذیری مفاصل
علت بروز این علامت ناشی از فشاری است که بر اعصاب و بافت‌های اطراف کانال نخاعی وارد می‌شود. به عبارت ساده‌تر، این فشار باعث تحریک عضلات و مفاصل مجاور شده و حرکت طبیعی آنها را محدود می‌کند. در نتیجه، فرد به دلیل درد یا ناراحتی مداوم، ممکن است به طور ناخودآگاه از حرکت‌دادن ناحیهی آسیب‌دیده خودداری کند.
این عدم تحرک به‌مرورزمان منجر به سفتی و کاهش انعطاف‌پذیری مفاصل می‌شود و چرخه‌ای از درد و خشکی را ایجاد می‌کند که حرکت مفاصل را بیش‌ازپیش دشوار می‌سازد.
در ادامه، انواع داروهایی که برای برطرف‌کردن این مشکل مؤثر هستند، را معرفی خواهیم کرد.
داروهای شیمیایی
برای رفع خشکی مفاصل و افزایش انعطاف پذیری، مکمل‌ها معمولاً نتیجه‌ی بهتری را از خود نشان می دهند، زیرا باعث بازسازی و تقویت بافت‌های مفصلی می‌شوند. در نتیجه، داروهای شیمیایی معمولاً برای رفع این علامت تجویز نمی‌شوند.
مکمل‌ها
مکمل‌های حاوی گلوکزامین و کندرویتین با تحریک تولید کلاژن و پروتئوگلیکان‌ها (اجزای اصلی سازنده غضروف) باعث ترمیم و تقویت ساختار غضروف می شوند. این ترکیبات همچنین با مهار آنزیم‌های تخریب‌کننده غضروف، فرسایش آن را کاهش داده و از آسیب‌های بیشتر جلوگیری می‌کنند.
ازطرفی، هیالورونیک اسید موجود در این مکمل‌ها با افزایش غلظت مایع سینوویال (مایع مفصلی)، روان‌سازی مفاصل را بهبود می‌بخشد و اصطکاک بین سطوح مفصلی را کاهش می‌دهد.
در مجموع، این مکمل‌ها خاصیت ارتجاعی مفاصل را بهبود بخشیده و فشار ناشی از تنگی کانال نخاعی در این مفاصل را کاهش می‌دهند.
| زمان بهبودی |
|---|
| از چند هفته تا چند ماه |
| عوارض جانبی احتمالی |
| مشکلات گوارشی مانند تهوع، نفخ، اسهال یا یبوست
واکنش‌های آلرژیک خفیف مانند خارش یا کهیر افزایش سطح گلوکز خون یا تداخل با داروهای رقیق‌کننده خون در دوزهای بالا |
موارد منع مصرف
- حساسیت به مواد تشکیل‌دهنده
- بیماری‌های کلیوی
- دوران بارداری و شیردهی
- اختلالات خونریزی
- مصرف داروهای رقیق‌کننده خون
داروهای گیاهی
این دارو با داشتن گلوکزامین و کندرویتین، به طور مستقیم بر سلامت غضروف‌ها و مفاصل تأثیر می‌گذارد. گلوکزامین با تحریک تولید مواد ضروری (پروتئوگلیکان‌ها و اسید هیالورونیک) باعث بازسازی و تقویت غضروف‌ها می‌شود و از تخریب بیشتر آنها جلوگیری می‌کند. کندرویتین با حفظ رطوبت و انعطاف‌پذیری غضروف‌ها، اصطکاک بین مفاصل را کاهش می‌دهد و حرکت آنها را روان‌تر می‌کند.
این اثرات فکس اورت، خشکی مفاصل را برطرف کرده و باعث افزایش انعطاف‌پذیری در نواحی تحت‌تأثیر تنگی کانال نخاعی می‌شود.
| زمان بهبودی |
|---|
| چند هفته پس از مصرف منظم |
| عوارض جانبی احتمالی |
| مشکلات گوارشی مانند تهوع، نفخ، یا اسهال
واکنش‌های آلرژیک (مانند خارش یا قرمزی پوست) افزایش سطح قند خون در افراد دیابتی |
موارد منع مصرف
- حساسیت به گلوکزامین، کندرویتین، یا ترکیبات موجود در مکمل
- آلرژی به غذاهای دریایی
- دیابت کنترل‌نشده
- اختلالات کلیوی یا کبدی شدید
- دوران بارداری و شیردهی (بدون نظارت پزشک)
- مصرف همزمان با داروهای رقیق‌کننده خون (مانند وارفارین)
- کودکان و نوجوانان (بدون تجویز پزشک)
ضعف یا احساس خستگی در حرکت (مثل کاهش قدرت در پاها)
ضعف عضلات یا خستگی در هنگام حرکت در بیماران دارای تنگی کانال نخاعی به دلیل فشاری است که روی نخاع یا ریشه‌های عصبی وارد می‌شود. این فشار، انتقال سیگنال‌های عصبی به عضلات را مختل می‌کند و موجب می‌شود که عضلات پیام‌های لازم برای فعالیت را به‌درستی دریافت نکنند.
علاوه بر این، کاهش جریان خون و اکسیژن‌رسانی به اعصاب تحت‌فشار، عملکرد آنها را تضعیف کرده و احساس ضعف و کاهش قدرت در ناحیه درگیر را تشدید می‌کند.
داروهای شیمیایی
برای ضعف یا خستگی ناشی از تنگی کانال نخاعی، داروهای شیمیایی به طور معمول کاربرد ندارند، زیرا این علامت ناشی از اختلالات ساختاری و فشردگی عصبی است.
در چنین مواردی، پزشکان معمولاً از سایر روشهای درمانی برای رفع این مشکل استفاده می‌کنند.
مکمل‌ها
مصرف کلسیم به استحکام استخوان‌ها و منیزیم به عملکرد مناسب عضلات و اعصاب کمک می‌کند. این دو ماده معدنی در کنارهم با تقویت ساختار استخوانی و کاهش گرفتگی عضلات، فشار روی اعصاب را کاهش داده و در کنترل درد و ضعف عضلانی ناشی از تنگی کانال نخاعی مؤثر هستند.
- BCAA (آمینواسیدهای زنجیره‌ای شاخه‌دار)
BCAA که شامل آمینواسیدهای لوسین، ایزولوسین و والین است که به تولید انرژی در عضلات کمک می‌کنند و روند بازسازی عضلات را تسریع می‌بخشند. این آمینواسیدها با کاهش تخریب عضلات، از درد و گرفتگی عضلانی جلوگیری کرده و به تقویت قدرت و انعطاف‌پذیری عضلات کمک می‌کنند.
| زمان بهبودی |
|---|
| از چند روز تا چند هفته(حدوداً ۴ هفته) |
| عوارض جانبی احتمالی |
| مشکلات گوارشی (یبوست، اسهال)
درد عضلانی سردرد |
موارد منع مصرف
- حساسیت به اجزای مکمل
- بیماری‌های کلیوی و کبدی
- مشکل هایپرکلسیمی (سطح بالای کلسیم در خون)
- بیماری‌های قلبی و اختلالات ریتم قلب
- مصرف همزمان با داروهای دیورتیک (مدر)
- اختلالات هورمونی تیروئید
- دیابت کنترل نشده
داروهای گیاهی
این مکمل حاوی ترکیبات گیاهی مانند عصاره‌ی گیاه آشواگاندا و گیاه رودیولا است که با تنظیم ترشح هورمون استرس(کورتیزول) و افزایش سطح انرژی بدن، احساس خستگی و ضعف عمومی را کاهش داده و از تحلیل عضلانی جلوگیری می‌کند.
- فست ران
فست ران دارای ترکیباتی مثل زنجبیل، زردچوبه و کاکوتی است که ویژگی های ضدالتهابی و تسکین‌دهنده دارند و با بهبود جریان خون خستگی عضلات را کاهش می‌دهند.
| زمان بهبودی |
|---|
| طی ۱-۲ هفته از زمان مصرف |
| عوارض جانبی احتمالی |
| خواب‌آلودگی
سردرد مشکلات گوارشی (در صورت مصرف بیش از حد) بی‌خوابی اضطراب خشکی دهان سرگیجه (در صورت مصرف بیش از حد) |
موارد منع مصرف
- دوران بارداری و شیردهی
- بیماری‌های خودایمنی
- فشار خون پایین
- اضطراب شدید
- بیماری‌های قلبی
مشکلات خواب به دلیل درد
وقتی درد بهصورت مزمن در می‌آید، میتواند به طور مستقیم بر کیفیت خواب تأثیر بگذارد.
در تنگی کانال نخاعی، فشار و تحریک اعصاب باعث ایجاد درد در نواحی مختلف مانند کمر، پاها و گردن می‌شود که این درد میتواند به اختلالات خواب، از جمله بیدارشدن‌های مکرر و کاهش عمق خواب منجر شود. به‌این‌ترتیب، خواب ناآرام و بی‌کیفیت به یکی از علائم شایع در بیماران تنگی کانال نخاعی تبدیل شده است.
داروهای شیمیایی
این داروها بر سیستم عصبی مرکزی اثر می‌گذارند و فعالیت گیرنده‌های GABA در مغز را افزایش می‌دهد. در اثر افزایش فعالیت این گیرنده‌ها، تنش و اسپاسم عضلات کاهش یافته و فشار کمتری به اعصاب وارد می‌شود. این آرامش عضلانی و عصبی در این افراد به بهبود خواب کمک می‌کند و اختلالات خواب ناشی از درد را کاهش می‌دهد.
- ضد افسردگی با اثر خواب‌آور (مانند آمی‌تریپتیلین)
این نوع داروها با افزایش ترشح سروتونین و نوراپی‌نفرین در مغز، فعالیت مسیرهای عصبی مرتبط با درد را کاهش داده و چرخه خواب را بهبود می‌بخشند.
| زمان بهبودی |
|---|
| چند ساعت تا حداکثر چند روز |
| عوارض جانبی احتمالی |
| خواب‌آلودگی یا گیجی
ضعف عضلانی کاهش هماهنگی حرکتی وابستگی و اعتیاد (در استفاده‌ی طولانیمدت) مشکلات تنفسی در دوزهای بالا خشکی دهان تاری دید یبوست افزایش وزن خواب‌آلودگی در طول روز مشکلات قلبی (در دوزهای بالا) |
موارد منع مصرف
- حساسیت به اجزای دارو
- اختلالات تنفسی شدید (مانند آپنه خواب)
- بیماری‌های شدید کبدی یا کلیوی
- مصرف همزمان با الکل
- دوران بارداری و شیردهی
- اختلالات قلبی (آریتمی)
- اختلالات روانی شدید (اسکیزوفرنی، اختلالات دو قطبی)
مکمل‌ها
ملاتونین یک هورمون طبیعی است که به تنظیم ساعت بیولوژیکی بدن کمک می‌کند. مصرف این مکمل با تنظیم سیکل خواب و بیداری، به بهبود خواب در افراد مبتلا به اختلالات خواب ناشی از درد مزمن یا اضطراب کمک می‌کند و کیفیت خواب را افزایش می‌دهد.
مصرف مکمل منیزیم به طور مستقیم بر روی انتقال‌دهنده‌های عصبی (گلوتامات) اثر گذاشته و فعالیت آنها را کاهش می‌دهد که این باعث کاهش تحریک‌پذیری بدن و استرس می‌شود.
همچنین منیزیم سیستم عصبی پاراسمپاتیک بدن را که مسئول آرامش بدن است، فعال می‌کند تا به این صورت، بدن به آرامش رسیده و اختلالات خواب ناشی از استرس و درد تحت کنترل در بیایند.
| زمان بهبودی |
|---|
| چند روز تا یک هفته |
| عوارض جانبی احتمالی |
| خواب‌آلودگی
سردرد گیجی اختلالات گوارشی اسهال تهوع درد معده کاهش فشار خون در دوزهای بالاتر |
موارد منع مصرف
- حساسیت به ملاتونین
- بیماری‌های خودایمنی
- دوران بارداری و شیردهی (تحت نظر پزشک)
- اختلالات شدید خواب
- بیماری‌های کلیوی
- فشار خون پایین
- آلرژی به منیزیم
- مشکلات گوارشی (مثل اسهال)
داروهای گیاهی
این مکمل گیاهی حاوی انواع آنتی‌اکسیدان‌ها و آپوینین است که به گیرنده‌های سلول های مغزی متصل شده و با کاهش سطح هورمون استرس، موجب آرامش سیستم عصبی می‌شوند و اختلالات خواب را از بین می‌برند.
سنبل‌الطیب حاوی ماده‌ای به نام والرنیک اسید است که با اثر بر گیرنده‌های گابا (GABA) در مغز، موجب آرامش و تسکین اضطراب می‌شود و در نتیجه کیفیت خواب را بهبود می‌بخشد. این ترکیب به تنظیم چرخه خواب کمک کرده و باعث خواب می‌شود.
| زمان بهبودی |
|---|
| ۱ تا ۲ هفته پس از مصرف مداوم |
| عوارض جانبی احتمالی |
| واکنش‌های آلرژیک مانند خارش، کهیر یا التهاب پوست
تهوع یا سرگیجه در موارد نادر خواب‌آلودگی در طول روز |
موارد منع مصرف
- حساسیت به گل‌داوودی یا خانواده‌ی مادرگلی
- دوران بارداری و شیردهی
- مصرف همزمان با داروهای رقیق‌کننده خون
- مشکلات کبدی
- حساسیت به گیاهان خانواده‌ی Valerianaceae
پزشک میتواند با ارزیابی دقیق علائم، داروی مناسب را برای درمان شما انتخاب کند و در صورت نیاز درمان را تغییر دهد. این فرایند به این دلیل مهم است که انتخاب دارو باید دقیقاً بر اساس نوع علامت‌ها و شدت آنها صورت بگیرد.
اگر پس از مصرف داروها علائم شما بهبود نیافت یا تغییری در وضعیتتان مشاهده نکردید، پزشک ممکن است روشهای درمانی دیگری مانند فیزیوتراپی، استفاده از لوازم کمکی یا حتی جراحی را تجویز کند.
جراحی برای درمان این مشکل میتواند بهصورت بسته (مانند میکروسرجری) یا جراحی باز برای کاهش فشار به اعصاب صورت بگیرد. درهرصورت، تصمیم برای جراحی بستگی به شرایط خاص شما و نظر پزشک متخصص دارد.
سوالات متداول
آیا مصرف همزمان چند داروی مسکن برای تسکین درد تنگی کانال نخاعی خطرناک است؟
بله، مصرف همزمان چند داروی مسکن میتواند خطرناک باشد. داروهای مسکن مانند ایبوپروفن و استامینوفن ممکن است با هم تداخل داشته باشند و منجر به افزایش خطر عوارض جانبی مانند آسیب کبدی یا مشکلات گوارشی شوند. مصرف همزمان این داروها باید تحتنظر پزشک باشد.
آیا داروهای شل‌کننده عضلات می‌توانند موجب وابستگی یا اعتیاد شوند؟
داروهای شل‌کننده عضلات معمولاً به وابستگی یا اعتیاد منجر نمی‌شوند، اما مصرف طولانیمدت یا بدون تجویز پزشک میتواند موجب عوارضی مانند خواب‌آلودگی یا ضعف عضلانی شود. در موارد خاص، برخی داروها ممکن است برای فرد عوارض روانی به همراه داشته باشند.
آمپول‌ها و قرص‌های شل‌کننده عضلانی در درمان اسپاسم ناشی از تنگی کانال نخاعی چه تفاوتی در اثرگذاری دارند؟
آمپول‌های شل‌کننده عضلات مانند متوکاربامول به دلیل تزریق مستقیم، سریع‌تر (در چند دقیقه) اسپاسم را تسکین می‌دهند. قرص‌هایی مانند تیزانیدین یا باکلوفن اثر کندتری (چند ساعت) دارند، اما برای مصرف طولانیمدت مناسب‌ترند. هر دو ممکن است عوارضی مانند خواب‌آلودگی یا سرگیجه داشته باشند و باید تحت نظر پزشک مصرف شوند.
آیا مصرف داروهای گیاهی و مکمل‌ها میتواند تداخل با داروهای شیمیایی داشته باشد؟
بله، مصرف برخی از داروهای گیاهی و مکمل‌ها میتواند با داروهای شیمیایی تداخل کند و موجب کاهش یا افزایش اثر آنها شود. به‌ویژه در داروهای گیاهی که دارای اثرات ضدالتهاب یا آرام‌بخش هستند، ممکن است نیاز به تغییر دوز داروهای شیمیایی باشد.
آیا داروهای گیاهی برای تنگی کانال نخاعی تأثیر مشابه داروهای شیمیایی دارند یا فقط کمک‌کننده هستند؟
داروهای گیاهی معمولاً اثرات کمتری نسبت به داروهای شیمیایی دارند و بیشتر به‌عنوان درمان‌های مکمل و کمکی در نظر گرفته می‌شوند. این داروها می‌توانند در تسکین درد و التهاب مؤثر باشند، اما معمولاً جایگزین درمان‌های شیمیایی نمی‌شوند.
چه زمانی باید داروهای شیمیایی برای تنگی کانال نخاعی قطع شوند و چه نشانه‌هایی به پزشک نشان می‌دهند که باید دوز دارو تغییر کند؟
داروهای شیمیایی باید در صورت بروز عوارض جانبی شدید یا عدم تأثیرگذاری متوقف شوند. نشانه‌هایی مانند افزایش درد، حساسیت معده، تهوع یا خواب‌آلودگی بیش از حد میتواند نشان‌دهنده‌ی نیاز به تغییر دوز یا قطع مصرف دارو باشند و باید به پزشک اطلاع داده شود.
آیا مصرف داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) بهصورت بلندمدت برای تنگی کانال نخاعی مضر است؟
مصرف طولانیمدت داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) میتواند به کبد، کلیهها و دستگاه گوارش آسیب برساند. به همین دلیل، باید تحتنظر پزشک مصرف شوند و در صورت نیاز به درمان طولانیمدت، پزشک ممکن است از داروهای دیگر یا روشهای درمانی جایگزین استفاده کند.
آیا درمان با داروهای گیاهی میتواند به‌تنهایی جایگزین داروهای شیمیایی در مدیریت علائم تنگی کانال نخاعی شود؟
درمان با داروهای گیاهی به طور معمول نمی‌تواند به طور کامل جایگزین داروهای شیمیایی شود. این داروها بیشتر به‌عنوان مکمل برای کاهش علائم مانند درد و التهاب استفاده می‌شوند و برای درمان کامل تنگی کانال نخاعی نیاز به داروهای شیمیایی و درمان‌های دیگر است.
آیا انتخاب دارو برای درمان تنگی کانال نخاعی به سن فرد بستگی دارد؟
بله، انتخاب دارو برای درمان تنگی کانال نخاعی به سن بیمار بستگی دارد. افراد مسن ممکن است به دلیل مشکلات کبدی یا کلیوی نیاز به دوزهای کمتری از داروها داشته باشند و همچنین داروهای خاصی برای آنها ممکن است مناسب نباشد.
آیا ممکن است مصرف داروهای آرام‌بخش به دلیل اثرات طولانیمدت باعث کاهش کیفیت زندگی در بیماران مبتلا به تنگی کانال نخاعی شود؟
بله، مصرف داروهای آرام‌بخش در درازمدت ممکن است باعث ایجاد خواب‌آلودگی، کاهش تمرکز یا مشکلات حافظه شود که میتواند کیفیت زندگی بیمار را کاهش دهد. به همین دلیل، باید مصرف آنها تحتنظر پزشک باشد.
آیا تأثیر داروهای شیمیایی برای تنگی کانال نخاعی بیشتر در مراحل اولیه بیماری است یا در مراحل پیشرفته‌تر؟
داروهای شیمیایی در مراحل اولیه تنگی کانال نخاعی معمولاً مؤثرتر هستند، زیرا التهاب و درد کمتری وجود دارد. در مراحل پیشرفته‌تر، روشهای درمانی دیگری مانند فیزیوتراپی یا حتی جراحی ممکن است برای کنترل علائم ضروری باشند.
