علت گرفتگی گردن چیست و چه زمانی نگران‌کننده است؟+درمان خانگی

احساس گرفتگی در گردن معمولاً به دلیل کشیدگی عضلات، قرارگیری طولانی‌مدت در وضعیت نامناسب (مثل نشستن پشت میز یا خوابیدن در حالت بد) یا فشارهای ناگهانی به گردن ایجاد می‌شود. در بیشتر موارد گرفتگی گردن نگران‌کننده نیست و معمولاً با روش‌های درمانی خانگی مانند استراحت، کمپرس گرم، ماساژ ملایم و حرکات کششی ساده بهبود پیدا می‌کند، اما اگر گرفتگی گردن با برخی علائم دیگر مانند تب، سردرد شدید، گزگز و بی‌حسی دست‌ها همراه شود و یا اگر بعد از چند روز بهبود نیابد، مراجعه به پزشک ضروری است.

چگونه مطمئن شوم که گرفتگی گردنم جدی و خطرناک نیست؟

گرفتگی گردن معمولاً دلایل ساده‌ای دارد. شایع‌ترین علت آن، وضعیت نامناسب بدن است، مانند خوابیدن در حالت نادرست یا کار طولانی‌مدت با کامپیوتر و گوشی. همچنین عواملی مانند استرس، بلند کردن اجسام سنگین یا قرار گرفتن در معرض سرما (مانند باد کولر) نیز می‌توانند در بروز گرفتگی گردن نقش داشته باشند.

گرفتگی ساده گردن اغلب با درد خفیف تا متوسط و محدودیت جزئی در حرکت گردن همراه است. اگر علائم فقط به ناحیه گردن محدود باشد و نشانه‌هایی مانند بی‌حسی، ضعف یا تب وجود نداشته باشند، معمولاً مشکل جدی نیست و طی ۳ تا ۷ روز با برخی درمان‌های خانگی مانند کمپرس گرم، استراحت و انجام حرکات کششی برطرف می‌شود.

بااین‌حال، گرفتگی گردن گاهی می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات ساختاری، مانند آسیب به مهره‌ها، مفاصل یا دیسک‌های بین مهره‌ای باشد. این موارد معمولاً با درد شدید، مداوم یا محدودیت قابل‌توجه در حرکت گردن همراه‌اند. علائمی مانند بی‌حسی، گزگز یا ضعف در دست‌ها و بازوها و همچنین انتشار درد به شانه‌ها یا قفسه سینه می‌تواند نشانه درگیری عصب یا آسیب جدی‌تر باشد. در این شرایط، مراجعه فوری به پزشک متخصص ضروری است. البته تا زمان مراجعه، می‌توان با برخی راهکارهای خانگی مانند استراحت و مصرف داروهای ضدالتهاب، شدت علائم را کاهش داد.

گرفتگی ساده گردن را چگونه درمان کنیم؟

گرفتگی گردن در بیشتر موارد با انجام درمان‌های خانگی طی مدت زمان کمتر از یک هفته بهبود می‌یابد. تحقیقات نشان داده‌اند که انجام حرکات کششی و استفاده از کمپرس آب گرم در درمان گرفتگی گردن بسیار مؤثر بوده و می‌تواند علائم شما را به سرعت کاهش دهد. هرچند باید توجه داشته‌باشید که اگر گرفتگی گردن شما بیش از ۷ روز طول کشید لازم است برای معاینات دقیق‌تر و پیدا کردن علت اصلی درد، به پزشک مراجعه کنید.

استفاده از کمپرس گرم

کمپرس آب گرم می‌تواند جریان خون را در رگ‌ها افزایش داده و باعث باز شدن عضلات شود، از این طریق درد و گرفتگی گردن شما به شکل قابل‌ملاحظه‌ای کاهش می‌یابد. توجه داشته باشید که هنگام استفاده از کمپرس گرم، اگر گردنتان درد گرفته یا دردی که از قبل داشتید افزایش یافت، سریعاً استفاده از آن را متوقف کنید (منبع).

برای استفاده از کمپرس گرم، یک حوله تمیز را داخل آب گرم (داغ نباشد) قرار داده و به مدت ۱۵ دقیقه روی محل گرفتگی گردن یا محل دقیقی که گره را آن‌جا حس می‌کنید قرار دهید. برای این کار می‌توانید از کیسه آب گرم نیز استفاده کنید. دمای کیسه آب گرم نباید به گونه‌ای باشد که پوست را بسوزاند، همچنین قرار دادن یک پارچه نازک بین پوست و کیسه آب گرم توصیه می‌شود. این کار را چند بار (برای مثال ۲ یا ۳ بار) در روز تکرار کنید.

انجام حرکات کششی ملایم

انجام حرکات کششی مخصوص گردن کمک می‌کند که عضلات گردن شما از حالت گرفتگی خارج شده و شل شوند، به‌خصوص اگر این کار را پس از استفاده از کمپرس آب گرم یا زیر دوش حمام انجام دهید.

برای اثربخشی مناسب، می‌توانید این حرکات را چند بار در روز (مثلاً ۲ یا ۳ بار) انجام دهید. توجه داشته باشید که موقع انجام حرکات کششی به عضلات گردن خود فشار وارد نکرده و در صورت احساس درد، انجام آن‌ها را متوقف کنید (منبع).

برای به حداکثر رساندن تأثیر حرکات کششی و جلوگیری از واردشدن آسیب به گردن، این حرکات را کاملاً منطبق با ویدئوها و توضیحات زیر انجام دهید. با زدن روی گزینه‌های زیر می‌توانید نحوه انجام حرکت‌های کششی را ببینید.

ماساژ

بر اساس تحقیقات انجام ماساژ می‌تواند گردش خون را افزایش داده و تنش و سفتی عضلات را کاهش دهد. از این طریق باعث می‌شود که گرفتگی و درد گردن بهبود پیدا کند. دقت داشته باشید که فشار وارد شده نباید باعث ایجاد درد در گردن شما شود. همچنین می‌توانید پیش از ماساژ از کمپرس گرم استفاده کنید تا عضلات نرم شده و برای ماساژ آماده شوند.

انجام ماساژ به‌صورت غیراصولی نه‌تنها به بهبود گرفتگی گردن کمک نمی‌کند، بلکه می‌تواند باعث واردشدن فشار مضاعف به عضلات و تشدید درد و گرفتگی شود. در ادامه می‌توانید شیوه صحیح ماساژدادن برای رفع گرفتگی گردن را بخوانید.

• محل گرفتگی گردن خود را پیدا کرده و انگشتان خود را روی آن نقطه قرار دهید.
• با فشار کم و به‌صورت ملایم فشار داده و با حرکات دایره‌ای محل گرفتگی را ماساژ دهید.
• مدت‌زمان ماساژ می‌تواند ۵ تا ۱۰ دقیقه بوده و می‌توان ۱ یا ۲ بار در روز این کار را انجام داد.
• در صورتی تمایل می‌توانید توسط افراد حرفه‌ای ماساژ دریافت کنید یا از دستگاه‌های ماساژ بهره ببرید.

مدیتیشن

تحقیقات نشان داده است که مدیتیشن با کاهش اضطراب عمومی بدن، باعث شل‌شدن عضلات می‌شود. این کار تنش عضلانی در گردن را کم کرده و در نتیجه گرفتگی و درد را کنترل می‌کند، به‌خصوص در مواردی که گرفتگی گردن شما ناشی از اضطراب بالا باشد.

مدت‌زمان انجام مدیتیشن بستگی به خود شما دارد، اما پیشنهاد می‌شود حداقل ۵ تا ۱۰ دقیقه برای آن زمان بگذارید. اگر مبتدی هستید و تا به حال مدیتیشن نکرده‌اید، می‌توانید در ادامه روش انجام این کار بخوانید.

• یک جای آرام بنشینید. (صندلی یا زمین تفاوتی ندارد)
• چشم‌ها را ببندید یا به یک نقطه خیره شوید.
• نفس عمیق بکشید، ۴ ثانیه دم از بینی، ۴ ثانیه نگه دارید و ۴ ثانیه بازدم از دهان.
• تمرکز خود را روی تنفس قرار داده و به افکارتان توجهی نکنید.
• این کار را ۱ تا ۲ بار در روز انجام دهید. صبح‌ها و قبل خواب بهترین زمان برای مدیتیشن به شمار می‌روند.

داروهای آرام‌کننده درد بدون نسخه

درصورتی‌که گرفتگی گردن بیش از ۵ روز طول بکشد، می‌توانید از مسکن‌ها و داروهای ضدالتهاب بدون نسخه استفاده کنید. این داروها با کاهش التهاب عضلانی و یا مسدود کردن گیرنده‌های درد در مغز، باعث کاهش درد و رفع گرفتگی گردن شما می‌شوند.

رایج‌ترین داروی ضدالتهاب، ایبوپروفن و رایج‌ترین داروی مسکن استامینوفن است که می‌توانید بدون نسخه آن‌ها را تهیه کنید. درصورتی‌که پس از شروع مصرف دارو، گرفتگی گردن شما به مدت ۵ روز ادامه یافت، لازم است به پزشک مراجعه کنید. همچنین دقت داشته باشید که داروها را همراه با آب فراوان مصرف کنید تا دچار مشکلات مربوط به معده نشوید (منبع).

چه کارهایی از گرفتگی مجدد گردن جلوگیری می‌کند؟

اگر به دلیل شغلتان لازم است پشت میز بنشینید یا به هر دلیل دیگری مکرراً دچار گرفتگی گردن می‌شوید، راهکارهایی وجود دارد که با انجام آن‌ها می‌توانید مانع از گرفتگی مجدد گردنتان شوید. به‌علاوه راهکارهای پیشگیری از گرفتگی گردن بسیار مؤثرتر روش‌های درمانی آن هستند.

اگر گرفتگی گردن ناشی از عضلات نبود چه باید کرد؟

هرچند گرفتگی گردن در بسیاری از مواقع ناشی از دلایل ساده است، اما گاهی نیز ممکن است به دلیل عوامل ساختاری یعنی واردشدن آسیب به مهره‌ها، مفاصل و دیسک‌ها (دیسک گردن خفیف و شدید) به وجود آید.

اگر گرفتگی گردن ناشی از عوامل ساختاری باشد، راهکارهای خانگی عمدتاً تأثیری در بهبود وضعیت نداشته و حتی ممکن است باعث ایجاد آسیب بیشتر نیز بشوند. بااین‌حال می‌توان اقدامات محدودی مانند استراحت، مصرف داروهای ضدالتهاب و کمپرس آب سرد را برای کاهش درد مدنظر قرارداد.

باید توجه داشت که هیچ‌کدام از درمان‌های خانگی جایگزین مراجعه به پزشک و دریافت درمان تخصصی نمی‌شود. دریافت درمان مناسب و به‌موقع می‌تواند علائم گرفتگی گردن را بهبود داده و گرفتگی را برطرف کند، در حالی که بی‌توجهی و عدم دریافت درمان تخصصی لازم، به ایجاد آسیب‌های جدی‌تر در ناحیه گردن منجر می‌شود.

استراحت و مصرف دارو

هنگامی که گرفتگی گردن ناشی از مشکلات ساختاری باشد، اولین توصیه پزشکان استراحت است، چراکه مانع از ایجاد آسیب بیشتر به مهره‌های گردن می‌شود، البته توجه داشته باشید که عدم تحرک به‌صورت مطلق می‌تواند وضعیت شما را بدتر کند. در این شرایط قدم‌زدن آرام گزینه مناسبی به شمار می‌رود.

در کنار استراحت، مصرف داروهای مسکن می‌تواند باعث بهبود علائم و کاهش درد و گرفتگی گردن شما شود. برای این منظور می‌توانید استامینوفن یا ایبوپرفون مصرف کنید. حداکثر میزانی که می‌توان به طور روزانه استامینوفن مصرف کرد ۴ هزار میلی‌گرم بوده و این عدد برای ایبوپروفن ۶۰۰ میلی‌گرم است. البته توجه داشته باشید که مصرف خودسرانه دارو (حتی داروهای بدون نسخه) بدون مشورت پزشک می‌تواند خطراتی به همراه داشته باشد و بهتر است هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید (منبع 1، منبع 2).

کمپرس سرد

گرفتگی گردن ناشی از دلایل ساختاری معمولاً همراه با التهاب عضلات بروز می‌کند. استفاده از کمپرس آب سرد به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه می‌تواند در چنین شرایطی با کاهش‌دادن التهاب، گرفتگی و درد گردن را بهبود ببخشد.

برای اثربخشی بهتر، کمپرس را با پارچه نازک بپیچید تا پوست آسیب نبیند. هر ۲-۳ ساعت می‌توانید این کار را تکرار کنید، اما بیش از ۲۰ دقیقه مداوم استفاده نکنید، چراکه ممکن است باعث آسیب به پوست و اعصاب شود. همچنین استفاده بیش از حد می‌تواند گردش خون در گردن را بیش از اندازه کاهش داده و باعث افزایش التهاب شود.

مراجعه به پزشک

گرفتگی و گردن درد ناشی از عوامل ساختاری مانند استخوان یا دیسک به درمان‌های پزشکی نیاز دارد و باید آن را جدی گرفت. در صورت دریافت درمان مناسب و به‌موقع، احتمال بهبودی بسیار بالا خواهد بود، درحالی‌که بی‌توجهی و عدم مراجعه به پزشک می‌تواند باعث بدتر شدن وضعیت گردن شود به صورتی که دیگر با دارو و درمان‌های ساده‌تر بهبود نیافته و به عمل جراحی نیاز پیدا کند.

پزشک از طریق معاینه و عکس‌برداری مانند ام‌آرآی، مشکل دقیق را تشخیص داده و فرایند درمانی را مشخص می‌کند که معمولاً شامل دارودرمانی، فیزیوتراپی و در موارد شدید جراحی است. به طور معمول بیماران پس از طی فرایند درمان بهبودیافته و به زندگی و فعالیت‌های معمول خود بازمی‌گردند.

سؤالات متداول

آیا گرفتگی گردن خطرناک است؟

گرفتگی گردن در اکثر مواقع خطرناک نبوده و معمولاً طی کمتر از یک هفته و با انجام برخی راهکارهای خانگی مانند حرکات کششی، برطرف می‌شود. بااین‌حال در مواردی ممکن است گرفتگی گردن دلایل ساختاری داشته باشد که با علائم دیگر مانند بی‌حسی انگشتان همراه می‌شود، در این شرایط لازم است فوراً به پزشک مراجعه کنید.

آیا کمپرس سرد برای گرفتگی گردن ناشی از خود عضلات مفید است؟

زمانی که گرفتگی گردن ناشی از خود عضلات باشد، کمپرس سرد با کاهش جریان خون در گردن، سفتی عضلات را افزایش داده و در نتیجه گرفتگی را تشدید می‌کند. اما درصورتی‌که گرفتگی گردن ناشی از عوامل ساختاری باشد می‌توان از کمپرس آب سرد استفاده کرد. البته باید توجه داشت که در مواردی ممکن است التهاب و گرفتگی عضلات با یکدیگر همراه شده که طبق توصیه پزشک می‌توان از کمپرس سرد و گرم استفاده کرد.

آیا گرفتگی گردن نشانه دیسک گردن است؟

اگر گرفتگی گردن به همراه علائم دیگری مانند درد در شانه‌ها، بازو یا دستان و گزگز و بی‌حسی انگشتان بروز کند، این احتمال وجود دارد که نشانه دیسک گردن باشد. در این شرایط لازم است به پزشک مراجعه کرده و با انجام تست ام‌آرآی از وضعیت خود مطمئن شوید.

آیا استرس می‌تواند باعث گرفتگی گردن شود؟

بله، تحقیقات نشان داده‌اند که استرس و اضطراب باعث تنش و اسپاسم عضلانی شده و در نتیجه می‌تواند باعث گرفتگی گردن شود. انجام فعالیت‌هایی که باعث کاهش اضطراب می‌شوند، مانند مدیتیشن راه‌حل خوبی برای مدیریت استرس و جلوگیری از گرفتگی گردن به شمار می‌روند.

اگر گرفتگی گردن با صدادادن گردن همراه باشد، خطرناک است؟

خیر، به طور معمول صدادادن گردن ناشی از حرکت مفاصل بوده نشان‌دهنده خطر نیست، حتی اگر با گرفتگی گردن همراه شود. بااین‌حال درصورتی‌که علائم دیگری مانند بی‌حسی در دست و انگشتان نیز احساس شوند، لازم است به پزشک مراجعه کنید.

آیا کمبود ویتامین باعث گرفتگی گردن می‌شود؟

در برخی موارد کمبود ویتامین‌ها ممکن است باعث گرفتگی گردن شوند. ویتامین دی نقش گسترده‌ای در جذب کلسیم داشته که برای عملکرد مناسب عضلات و استخوان‌ها ضروری است. در نتیجه احتمال دارد که کمبود ویتامین دی و مواد معدنی مانند کلسیم و پتاسیم با گرفتگی گردن ارتباط داشته باشند.

اگر گرفتگی گردن با گوش‌درد همراه باشد نشانه چیست؟

گرفتگی گردن اگر با گوش‌درد همراه شود، معمولاً نشانه عفونت گوش است. در این شرایط لازم است هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید، به‌خصوص درصورتی‌که علائم دیگری مانند کاهش شنوایی و تب نیز داشته باشید.

آیا گرفتگی گردن می‌تواند باعث سردرد شود؟

بله، گرفتگی عضلات گردن می‌تواند باعث ایجاد سردرد شود. تنش در عضلات (که در بسیاری از موارد دلیل گرفتگی گردن است) می‌تواند سردرد ایجاد کند که معمولاً همراه با برطرف‌شدن گرفتگی گردن بهبود می‌یابد.