انواع آمپول برای تنگی‌ کانال نخاع+ روش تزریق و زمان بهبودی

برای درمان تنگی کانال نخاعی، پزشکان ممکن است تزریق آمپول‌های مختلفی را تجویز کنند که بر اساس شرایط بالینی شما انتخاب می‌شوند. این آمپول‌ها ممکن است به عضله، مفصل، اطراف عصب، یا فضای اپیدورال (اطراف نخاع) در کمر یا گردن تزریق شوند.

پزشک در بیشتر این روش‌ها از سونوگرافی یا دیگر ابزارهای تصویربرداری استفاده می‌کند تا دارو را بادقت به محل موردنظر تزریق کند. این آمپول‌ها عبارت‌اند از: آمپول‌های عضلانی، آمپول‌های مفصلی، آمپول‌های اپیدورال، اوزون تراپی، تزریق پی‌آرپی و بلوک عصبی.

داروهای تزریق شده در این روش‌ها می‌توانند شامل کورتیکواستروئیدها برای کاهش التهاب، بی‌حس‌کننده‌های موضعی برای تسکین فوری درد، گاز اوزون برای افزایش اکسیژن‌رسانی، یا پلاسمای خون خود شما (PRP) برای بازسازی بافت آسیب‌دیده باشند.

به‌طورکلی، روش‌های تزریقی معمولاً در افرادی که درد مداوم، تورم یا ناراحتی در یک ناحیه از ستون فقرات دارند، تأثیرگذار است و در برخی موارد می‌توانند جایگزین جراحی شوند، به‌ویژه زمانی که تنگی کانال نخاعی خفیف تا متوسط باشد. زمان بهبودی علائم نیز بسته به روش درمانی انتخاب شده متفاوت است و می‌تواند از چند ساعت پس از تزریق تا چندین ماه طول بکشد.

انواع آمپول‌های مؤثر برای درمان تنگی کانال نخاعی

برای درمان تنگی کانال نخاعی، بسته به علت ایجاد این مشکل، آمپول‌های مختلفی استفاده می‌شوند. به‌عنوان‌مثال، اگر تنگی کانال نخاعی به‌خاطر بیماری آرتروز به وجود آمده باشد، ممکن است از آمپول‌هایی استفاده شود که التهاب در مفاصل فاست را کاهش دهند. درصورتی‌که علت تنگی کانال ناشی از خار استخوانی باشد، ممکن است تزریق داروهایی توصیه شود که التهاب و فشار بافت‌های اطراف خار را مهار کنند. همچنین اگر تنگی کانال به دلیل ضخیم‌شدن لیگامان‌های بین مهره‌های ستون فقرات باشد، از آمپول‌هایی استفاده می‌شود که بافت آسیب‌دیده و ضخیم شده‌ی لیگامان‌ها را ترمیم کند.

در همه‌ی این موارد، هدف اصلی آمپول‌ها این است که درد را کاهش دهند، التهاب را کنترل کنند و فضای کانال نخاعی را باز کنند تا فشار روی اعصاب کاهش یابد. این روش‌ها معمولاً به رفع علائم و بهبود حرکت بیمار کمک می‌کنند.

در ادامه، به روش‌های مختلف تزریق و انواع آمپول‌هایی که برای درمان تنگی کانال نخاعی استفاده می‌شوند، بیشتر می‌پردازیم.

آمپول‌های عضلانی

در تزریق عضلانی معمولاً داروهای ضدالتهاب، مسکن‌ها و شل‌کننده‌های عضلانی به عضلات بزرگ مانند باسن یا ران تزریق می‌شوند. این آمپول‌ها به طور مستقیم تنگی کانال نخاعی را درمان نمی‌کند، اما در کاهش علائم بیماری، به‌ویژه درد و التهاب، تأثیرگذار هستند.

داروهایی که در این روش استفاده می‌شوند بعد از تزریق به‌سرعت وارد جریان خون شده و در بدن پخش می‌شوند تا تأثیر خود را بگذارند و علائم را تسکین دهند.

لازم به ذکر است که تزریق عضلانی معمولاً درد چندانی ندارد و بیشتر افراد تنها یک احساس خفیف از سوزش یا فشار را تجربه می‌کنند. البته، میزان درد ممکن است بسته به نوع دارو، حجم تزریق، و وضعیت عضله (در حالت آرام یا تنش) متفاوت باشد.

در این روش، سه دسته داروی اصلی برای کاهش درد و التهاب استفاده می‌شوند که در ادامه توضیح می‌دهیم چگونه هر یک از آن‌ها به کنترل علائم کمک می‌کنند.

• کورتیکواستروئیدها مانند دگزامتازون و بتامتازون

کورتیکواستروئیدها با مهار فعالیت سلول‌های ایمنی بدن و کاهش تولید موادشیمیایی التهابی (مانند پروستاگلاندین‌ها و سیتوکین‌ها)، التهاب بافت را مهار می‌کنند. این امر باعث می‌شود که فشار روی اعصاب نخاعی کم شده و درد تسکین یابد. آمپول‌های کورتیکواستروئیدی مانند متیل پردنیزولون و تریامسینولون نیز برای کاهش التهاب و فشار روی اعصاب نخاعی در درمان تنگی کانال نخاعی به‌کار می‌روند.

باید توجه داشته باشید که داروهای تزریقی عضلانی در کنترل التهاب عمومی بدن مؤثر هستند، اما نمی‌توانند علت اصلی تنگی کانال نخاعی را درمان کنند، یعنی این داروها تنها به کاهش موقتی علائم مانند درد و التهاب کمک می‌کنند.

• مسکن‌ها مانند دیکلوفناک یا کتورولاک

داروهای مسکن پس از تزریق به‌سرعت وارد جریان خون می‌شوند و با مسدودکردن مسیرهای انتقال سیگنال درد در مغز و نخاع، احساس درد را کاهش می‌دهند. این داروها با مهار آنزیم‌هایی که مسئول تولید پروستاگلاندین‌ها هستند، عمل می‌کنند. پروستاگلاندین‌ها موادی هستند که در بدن به‌ویژه در نواحی آسیب‌دیده تولید می‌شوند و باعث ایجاد التهاب و درد می‌شوند. با مهار این آنزیم‌ها، التهاب و درد کاهش می‌یابد.

تزریق عضلانی مسکن‌ها، مشابه تزریق عضلانی کورتیکواستروئیدها، اثری عمومی در سراسر بدن دارند، به این معنا که درد را در همه‌ی نواحی بدن کاهش می‌دهند، اما به طور مستقیم روی ناحیه‌ای خاص مانند محل تنگی کانال نخاع تمرکز نمی‌کنند.

• آمپول‎‌های شل کننده‌ی عضلات مانند متوکاربامول

در برخی موارد، تنگی کانال نخاعی می‌تواند به دلیل اسپاسم یا تنش شدید عضلات اطراف ستون فقرات ایجاد یا تشدید شده باشد. در این شرایط، آمپول‌های شل‌کننده‌ی عضلات، مانند متوکاربامول، می‌توانند نقش مؤثری در کاهش علائم داشته باشند.

این داروها پس از تزریق وارد جریان خون شده و از طریق اثرگذاری بر سیستم عصبی مرکزی (مغز و نخاع)، فعالیت سلول‌های عصبی (نورون‌ها) را که باعث انقباض بیش از حد عضلات شده‌اند، کاهش می‌دهند. نتیجه‌ی این فرایند، آرام‌شدن عضلات و کاهش فشار وارد شده به اعصاب در کانال نخاعی است.

این آمپول‌ها می‌توانند در بسیاری از افراد که مبتلا به تنگی کانال نخاعی خفیف تا متوسط هستند، نیاز به عمل تنگی کانال نخاعی را کاهش داده یا به تأخیر بیندازند.

چه کسانی برای این تزریق مناسب هستند؟

• افراد با التهاب گسترده (مانند آرتروز گرید ۲ و ۳) که می‌خواهند درد و التهاب را به‌صورت موقتی مهار کنند.
• افراد با درد شدید که نیاز به تسکین فوری علائم دارند.
• بیمارانی که به دلایل مختلف مانند مشکلات گوارشی یا عدم توانایی بلع قادر به مصرف داروهای خوراکی نیستند.
• تمام گروه‌های سنی (درصورتی‌که دیابت کنترل‌نشده، مشکلات قلبی، یا ریوی نداشته باشند.)

چه کسانی برای این تزریق مناسب نیستند؟

• افرادی که به داروهای تزریق حساسیت یا آلرژی دارند.
• بیمارانی که مشکلات خونریزی یا اختلالات انعقادی دارند، یعنی یا بیماری خاصی مثل هموفیلی دارند یا داروهایی مانند وارفارین و هپارین مصرف می‌کنند که باعث خونریزی در محل تزریق می‌شود.
• افرادی که عفونت فعال در بدن دارند که در صورت تزریق ممکن است این عفونت به سایر بافت‌ها انتشار یابد.
• بیمارانی که به دلیل بیماری‌های زمینه‌ای یا مصرف داروهای سرکوب‌کننده‌ی سیستم ایمنی (مانند داروهای شیمی‌درمانی) سیستم ایمنی ضعیفی دارند.
• افرادی با مشکلات کلیوی یا کبدی شدید که بدنشان نمی‌تواند دارو را به‌درستی متابولیزه کند.

تعداد جلسات تزریق و زمان بهبودی

تعداد جلسات تزریق عضلانی معمولاً به‌شدت علائم و پاسخ بدن شما به درمان بستگی دارد. در بسیاری از موارد، پزشک تزریق را زمانی توصیه می‌کند که درد یا التهاب عود کرده باشد. به‌طورکلی، داروهای تزریقی مانند مسکن‌ها، کورتیکواستروئیدها، یا شل‌کننده‌های عضلات به‌صورت ۱ تا ۳ جلسه در ماه تجویز می‌شوند، اما ممکن است تعداد جلسات، بسته به شرایط شما تغییر کند.

در جدول زیر اطلاعات بیشتری درباره‌ی مدت اثرگذاری و زمان بهبود علائم با این روش تزریق ارائه داده شده است. توجه کنید که این اطلاعات تقریبی هستند و نتیجه ممکن است بر اساس شرایط بالینی شما متفاوت باشند.

آمپول اوزون

تزریق آمپول حاوی اوزون یکی از روش‌های درمانی نوین برای مدیریت علائم است که در آن گاز اوزون (O₃) به ناحیه‌ای که فشار بر روی اعصاب نخاع وجود دارد، تزریق می‌شود. این گاز معمولاً به‌صورت خالص یا بعد از ترکیب با اکسیژن آماده شده و تحت نظارت پزشک به ناحیه‌ی آسیب‌دیده تزریق می‌شود.

اوزون پس از تزریق چندین مکانیسم درمانی را به طور هم‌زمان فعال می‌کند. این گاز با مهار تولید مواد التهابی مانند پروستاگلاندین‌ها و سیتوکین‌های التهابی، به کاهش درد و التهاب کمک می‌کند. علاوه بر این، با آزادسازی اکسیژن فعال، عملکرد اجزای سلولی (میتوکندری‌ها) را تقویت کرده و متابولیسم سلولی را بهبود می‌بخشد. این فرایند در نهایت بازسازی و ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده را تسریع می‌کند.

ازطرفی، اوزون انعطاف‌پذیری رباط‌ها را افزایش می‌دهد و سلول‌های بافت را وادار به تولید کلاژن کرده و به تقویت ساختارهای حمایتی ستون فقرات کمک می‌کند. در نتیجه، فشار روی اعصاب کاهش یافته و علائم درد، بی‌حسی و محدودیت حرکت تسکین می‌یابد.

تزریق اوزون معمولاً با استفاده از یک آمپول با سوزن نازک و تحت هدایت تصویربرداری (مانند سونوگرافی یا فلوروسکوپی) انجام می‌شود تا گاز به طور دقیق به ناحیه‌ی موردنظر تزریق شود. این روش سرپایی بوده و نیازی به بستری‌شدن ندارد و از نظر احساس درد، معمولاً بدون درد است، اما ممکن است هنگام ورود سوزن یا تزریق گاز کمی احساس فشار یا ناراحتی داشته باشید. برای کاهش این احساس، پزشک گاهی از بی‌حس‌کننده‌های موضعی استفاده می‌کند.

چه کسانی برای این تزریق مناسب هستند؟

• برای کاهش التهاب در افراد مبتلا به آرتروز خفیف تا متوسط (گرید ۲ و ۳)
• بیمارانی که به دلیل سن بالا، بیماری‌های زمینه‌ای یا خطرات جراحی نمی‌توانند عمل جراحی انجام دهند.
• افرادی که دچار درد ناشی از التهاب مفاصل فاست یا زائده‌های استخوانی کوچک هستند.
• بیمارانی که به علت ضخیم‌شدن لیگامان‌ها دچار تنگی کانال نخاعی شده‌اند.
• افرادی که علائم اورژانسی ندارند (مانند ضعف شدید عضلانی یا بی‌اختیاری)، و نیازی به جراحی فوری ندارند، برای این تزریق مناسب‌اند.
• بیمارانی که به درمان‌های دیگر، مانند دارودرمانی، فیزیوتراپی یا تزریقات عضلانی، پاسخ نداده‌اند.

چه کسانی برای این تزریق مناسب نیستند؟

• بیماران با تنگی کانال نخاعی شدید یا پیشرفته (گرید ۳ و ۴) که فشار شدید بر نخاع و عصب‌ها وارد شده است.
• بیمارانی که تنگی کانال نخاعی ناشی از زائده‌های استخوانی بزرگ دارند.
• تزریق در افراد با عفونت فعال یا سابقه‌ی عفونت نخاعی، خطر گسترش عفونت وجود دارد.
• افرادی که داروهای رقیق‌کننده خون مصرف می‌کنند یا مبتلا به اختلالات خونی هستند.
• اوزون درمانی نمی‌تواند تغییرات ساختاری مادرزادی را در افراد دارای تنگی کانال نخاع مادرزادی اصلاح کند.
• به دلیل نبود مطالعات کافی در مورد اثرات اوزون بر جنین یا نوزاد، این تزریق در زنان باردار یا شیرده توصیه نمی‌شود.

تعداد جلسات تزریق و زمان بهبودی

تعداد جلسات تزریق اوزون برای درمان بر اساس شدت تنگی کانال و شرایط فردی شما تعیین می‌شود و تعداد ثابتی ندارد، به‌عبارت‌دیگر پزشک پس از ارزیابی پاسخ بدن شما به یک جلسه از تزریق اوزون، برنامه‌ی درمانی متناسب شما را تعیین می‌کند. اما به‌طورکلی، تعداد جلسات تزریق برای این روش معمولاً بین ۳ تا بیش از ۱۰ جلسه است و هر تزریق معمولاً با فاصله‌ی یک یا دو هفته انجام می‌شود.

در ادامه، اطلاعات تکمیلی درباره‌ی این درمان در جدول زیر ارائه شده است. توجه داشته باشید که این بازه‌های زمانی تقریبی هستند و ممکن است در هر فرد بسته به‌شدت بیماری و پاسخ به درمان، متفاوت باشد.

تزریق پی ار پی

پی آر پی (PRP) یا پلاسمای غنی از پلاکت، یک روش درمانی نوین است که از سلول‌های خونی (پلاکت‌ها) موجود در خون خودتان برای بازسازی و بهبود بافت‌های آسیب‌دیده استفاده می‌کند.

این فرایند با گرفتن مقدار کمی خون از شما مانند خون‌گیری معمولی آغاز می‌شود، سپس خون در دستگاه سانتریفیوژ چرخانده می‌شود تا پلاسمای خون که حاوی پلاکت‌ها و فاکتورهای رشد است، از سایر اجزای خون جدا شود. محلول نهایی که غنی از پلاکت و فاکتورهای رشد است، به طور مستقیم به ناحیه‌ی آسیب‌دیده، مانند کمر یا گردن در این بیماران، تزریق می‌شود.

تزریق در این روش به‌صورت سرپایی انجام می‌شود یعنی نیاز به بستری‌شدن نیست و معمولاً درد خفیفی دارد که اکثر بیماران می‌توانند به‌خوبی آن را تحمل کنند.

وقتی پی‌آرپی به ناحیه‌ای از ستون فقرات که دچار تنگی کانال است تزریق می‌شود، پلاکت‌ها، فاکتورهای رشد مختلفی مانند PDGF و VEGF را در فضا آزاد می‌کنند. این امر باعث بازسازی بافت‌های آسیب‌دیده اطراف کانال می‌شود (مانند ترمیم ضخامت زیاد لیگامان‌ها)، در نتیجه فشار وارد شده بر نخاع و عصب‌ها کاهش یافته و علائم بهبود می‌یابد.

این روش، علاوه بر کاهش درد، می‌تواند عملکرد ستون فقرات را بهبود داده و از پیشرفت علائم جلوگیری کند.

چه کسانی برای این تزریق مناسب هستند؟

• افراد با تنگی کانال نخاعی ناشی از آرتروز خفیف تا متوسط
• افراد با تنگی کانال نخاعی ناشی از ضخیم‌شدن لیگامان‌ها که التهاب موضعی عامل اصلی علائم است.
• در بیمارانی که زائده‌های استخوانی کوچک باعث تحریک و التهاب در اطراف کانال نخاعی شده.
• افرادی که به دلیل سن بالا، بیماری‌های زمینه‌ای یا خطرات جراحی نمی‌توانند تحت عمل قرار گیرند.

چه کسانی برای این تزریق مناسب نیستند؟

• افراد با تنگی کانال نخاعی مادرزادی.
• بیمارانی که خارهای استخوانی بزرگ، دلیل اصلی تنگی کانال نخاعی آن‌ها است.
• اگر لیگامان‌ها به‌شدت ضخیم شده باشند و باعث فشار به کانال نخاع و عصب‌ها شده باشند، تزریق پی آر پی تأثیری ندارد.
• بیمارانی با عفونت فعال یا سابقه‌ی عفونت نخاعی.
• بیمارانی که دارای مشکلات انعقادی هستند یا در معرض خطر خونریزی‌اند (داروهای رقیق‌کننده‌ی خون مصرف می‌کنند.)
• به دلیل کمبود اطلاعات کافی درباره اثرات این روش در دوران بارداری یا شیردهی، تزریق پی آر پی در زنان باردار و شیرده توصیه نمی‌شود.

تعداد جلسات تزریق و زمان بهبودی

به‌طورکلی، تعداد جلسات پی‌آرپی برای درمان تنگی کانال نخاعی باید توسط پزشک تعیین شود. بااین‌حال، معمولاً برای این نوع مشکلات، ۳ تا ۴ جلسه تزریق پیشنهاد می‌شود.

در ادامه، جدول اطلاعات تکمیلی این درمان آورده شده است.

تزریق آمپول اپیدورال

این نوع تزریق یکی از روش‌های رایج و مؤثر برای کاهش درد و التهاب در بیمارانی با تنگی کانال نخاعی در شرایط متوسط تا شدید است که اغلب توسط پزشکان تجویز می‌شود.

این تزریق با استفاده از دستگاه تصویربرداری مانند سونوگرافی یا فلوروسکوپی در اتاق عمل انجام می‌شود، اما چون نیازی به بستری‌شدن ندارد، یک روش سرپایی محسوب می‌شود. در این فرایند، پزشک با کمک دستگاه تصویربرداری، سوزنی نازک را بادقت به فضای اپیدورال در اطراف نخاع هدایت کرده و داروی موردنظر را تزریق می‌کند.

فضای اپیدورال ناحیه‌ای بین پوشش سخت نخاع (دورا) و دیواره‌ی استخوانی کانال نخاعی است که حاوی چربی و عروق خونی می‌باشد و به‌عنوان یک مسیر مناسب برای رساندن دارو به اعصاب نخاعی عمل می‌کند. پزشکان با تزریق دارو به این فضا می‌توانند مستقیماً التهاب و فشار وارد بر اعصاب را مهار کنند و علائم درد و ناراحتی بیمار را برطرف سازند.

داروهایی که معمولاً در این تزریق استفاده می‌شوند، شامل کورتیکواستروئیدها برای کاهش التهاب و بی‌حس‌کننده‌های موضعی برای تسکین سریع درد هستند. این ترکیبات به طور مستقیم در ناحیه‌ی تحت‌فشار تزریق شده و درد و التهاب را کاهش می‌دهند.

تزریق اپیدورال به سه روش اصلی انجام می‌شود.

تزریق میانی (Interlaminar)، انتهایی (Caudal)، و جانبی (Transforaminal).

هر یک از این روش‌ها مواد تزریقی را به نواحی خاصی در اطراف نخاع می‌رسانند و اثرات متفاوتی بر علائم بیمار دارند. در ادامه، نحوه‌ی اثرگذاری مواد تزریقی در هر روش به‌تفصیل بررسی خواهد شد.

• تزریق ترانس فرامینال

در این روش دارو مستقیماً به ناحیه‌ای که اعصاب از ستون فقرات خارج می‌شوند (فرامینال) تزریق می‌شود. پس از تزریق، کورتیکواستروئیدها تولید مواد التهابی (مانند پروستاگلاندین‌ها و سیتوکین‌ها) را در بافت‌های اطراف کانال نخاعی مهار می‌کنند و تورم و التهاب عصب را کاهش می‌دهند. درعین‌حال، بی‌حس‌کننده‌های موضعی نیز به طور موقت کانال‌های سدیمی موجود در سلول‌های عصبی را مسدود کرده و از انتقال سیگنال‌های درد جلوگیری می‌کنند، به‌این‌ترتیب بلافاصله پس از تزریق درد را تسکین می‌دهند.

• تزریق کودال

ناحیه‌ی کودال در انتهای ستون فقرات و در نزدیکی استخوان دنبالچه (کوکسیکس) قرار دارد. در این تزریق، پزشک با استفاده از یک سوزن و از طریق سوراخ ساکرال که بخشی از ناحیه‌ی کودال است، به فضای اپیدورال دسترسی پیدا کرده و دارو را مستقیماً به این فضا تزریق می‌کند.

داروهای مورداستفاده در این تزریق معمولاً مشابه تزریق ترانس‌فرامینال است و شامل کورتیکواستروئیدها برای کاهش التهاب و بی‌حس‌کننده‌های موضعی برای تسکین سریع درد است. همچنین، در برخی موارد از ماده‌ی حاجب برای هدایت دقیق تزریق و اطمینان از موقعیت مناسب سوزن نیز استفاده می‌شود. پس از تزریق، همانند روش ترانس‌فرامینال، کورتیکواستروئیدها التهاب و تورم را کاهش داده و بی‌حس‌کننده‌ها به طور موقت انتقال سیگنال‌های درد را مهار می‌کنند.

تفاوت اصلی این روش با روش ترانس‌فرامینال در این است که تزریق کودال اثر گسترده‌تری دارد و دارو را به بخش وسیع‌تری از فضای اپیدورال می‌رساند، اما تمرکز کمتری بر عصب‌های خاص دارد. در مقابل، تزریق ترانس‌فرامینال بسیار دقیق‌تر بوده و دارو را مستقیماً به عصب تحت‌فشار منتقل می‌کند.

• تزریق اینترلامینار

تزریق اینتر لامینار یکی از روش‌های تزریق اپیدورال است که در آن، دارو به فضای اپیدورال و بین دو لامینا تزریق می‌شود. لامینا بخشی از مهره‌های ستون فقرات است که دیواره‌ی کانال نخاعی را تشکیل می‌دهد. این تزریق بسته به محل تنگی کانال نخاعی و علائم شما، می‌تواند در هر ناحیه‌ای از ستون فقرات، مانند کمر یا گردن، انجام شود.

در این روش دارو به فضای اپیدورال تزریق می‌شود تا به طور گسترده‌ای التهاب و تورم را در ناحیه‌ی تحت‌فشار کاهش دهد. این تزریق به کاهش درد و بهبود علائمی مانند بی‌حسی یا ضعف ناشی از فشار روی نخاع و اعصاب کمک می‌کند. توجه داشته باشید که دقت این تزریق معمولاً کمتر از تزریق به روش ترانس‌فرامینال است، زیرا دارو به طور کلی‌تر در فضای اپیدورال توزیع می‌شود و عصب خاصی را مستقیماً هدف قرار نمی‌دهد.

چه کسانی برای این تزریق مناسب هستند؟

• افرادی که تنگی کانال نخاعی ناشی از آرتروز خفیف تا متوسط دارند.
• افرادی که به دلیل سن بالا، بیماری‌های زمینه‌ای یا ریسک بالای جراحی نمی‌توانند تحت عمل جراحی قرار گیرند.
• افرادی که تنگی کانال نخاعی ناشی از ضخیم شدن لیگامان‌ها (در گریدهای خفیف و متوسط) را دارند.
• افرادی که دچار تنگی کانال نخاعی ناشی از زائده‌های استخوانی کوچک هستند.

چه کسانی برای این تزریق مناسب نیستند؟

• افرادی که دچار تنگی کانال نخاعی شدید یا پیشرفته (گرید ۳ و ۴) هستند، که فشار زیادی به نخاع یا اعصاب وارد شده است.
• افرادی که تنگی کانال نخاعی ناشی از تغییرات مادرزادی دارند.
• در افرادی که به دلیل ضخیم‌شدن لیگامان‌ها دچار فشار شدید بر نخاع و اعصاب شده‌اند.
• افرادی که عفونت فعال یا سابقه‌ی عفونت نخاعی دارند.
• افرادی که مشکلات انعقادی دارند یا در معرض خطر خونریزی هستند.
• به دلیل عدم وجود اطلاعات کافی در مورد تأثیرات اپیدورال بر جنین یا نوزاد، تزریق اپیدورال برای زنان باردار یا شیرده توصیه نمی‌شود.

تعداد جلسات تزریق و زمان بهبودی

تعداد جلسات تزریق اپیدورال برای درمان تنگی کانال نخاعی به میزان درگیر بودن کانال نخاعی شما بستگی دارد. ولی پزشکان ممکن است عموماً ۲ تا ۳ جلسه تزریق را در فواصل زمانی مشخصی برای درمان این مشکل توصیه کنند. درنهایت، پزشک شما باید تعیین کند که کدام نوع تزریق اپیدورال، با چه دوزی و در چند جلسه، برای شرایط شما مناسب است.

در ادامه، اطلاعات تکمیلی درباره این درمان در جدول زیر ارائه شده است. توجه داشته باشید که این بازه‌های زمانی تقریبی هستند و ممکن است در هر فرد بسته به‌شدت بیماری و پاسخ به درمان، نتیجه‌ی متفاوتی حاصل شود.

آمپول مفصلی

تزریق مفصلی زمانی توصیه می‌شود که تنگی کانال نخاعی باعث التهاب و درد شدید در مفاصل فاست (Facet joints) ستون فقرات شود. این مفاصل در پشت مهره‌ها قرار دارند و زمانی که تحت‌فشار قرار می‌گیرند یا ملتهب می‌شوند، می‌توانند باعث درد و کاهش حرکت در گردن یا کمر شوند.

تزریق به مفاصل معمولاً تحت هدایت دستگاه تصویربرداری انجام می‌شود تا دقت و ایمنی تزریق به حداکثر برسد. درصورتی‌که تنگی کانال نخاعی در ناحیه‌ی کمر رخ‌داده باشد، تزریق به مفاصل فاست (L۱ تا L۵) یا مفاصل ساکروایلیاک انجام می‌شود. در مقابل، اگر این تنگی کانال در اطراف اعصاب ناحیه‌ی گردن ایجاد شده باشد، تزریق به مفاصل فاست گردنی (C۱ تا C۷) صورت می‌گیرد.

در این روش ابتدا محل تزریق با داروی بی‌حسی موضعی بی‌حس می‌شود تا بیمار هیچ دردی احساس نکند. سپس پزشک با استفاده از دستگاه تصویربرداری، یک سوزن نازک را از طریق پوست به داخل مفصل هدایت می‌کند. پس از اطمینان از قرارگیری صحیح سوزن، داروهای تزریقی به داخل مفصل تزریق می‌شوند. به دلیل استفاده از بی‌حسی موضعی، این فرایند برای شما بدون درد خواهد بود.

برای این تزریق، معمولاً ترکیبی از داروهای استروئیدی و بی‌حسی موضعی مورداستفاده قرار می‌گیرد. استروئیدها با کاهش التهاب و سرکوب فعالیت‌های سلول‌های ایمنی، به تسکین علائم کمک می‌کنند. درعین‌حال، داروهای بی‌حسی موضعی مانند لیدوکائین، با اثر فوری خود، اعصاب تحریک شده در محل تزریق را آرام کرده و درد را در این افراد تسکین می‌دهد.

چه کسانی برای این تزریق مناسب هستند؟

• افرادی که دچار تنگی کانال نخاعی ناشی از التهاب مفاصل فاست (Articular Facet Joint) شده‌اند.
• افرادی که درد ناشی از آرتروز فاست در ناحیه‌ی کمر یا گردن دارند و علائم آن‌ها در حد خفیف تا متوسط است.
• افرادی که مبتلا به تنگی کانال نخاعی خفیف یا متوسط هستند و علائم آن‌ها به طور عمده ناشی از التهاب مفاصل فاست یا عارضه‌های مشابه است.
• بیمارانی که به دلیل سن بالا، بیماری‌های زمینه‌ای یا ریسک بالای جراحی نمی‌توانند تحت عمل قرار گیرند.
• افرادی که از درمان‌های دیگر مانند فیزیوتراپی و دارودرمانی پاسخ خوبی نگرفته‌اند.

چه کسانی برای این تزریق مناسب نیستند؟

• افرادی که دچار تنگی کانال نخاعی شدید یا پیشرفته (گرید ۳ و ۴) با علائم اختلالات حسی، مشکل در راه‌رفتن و درد شدید مقاوم به درمان هستند.
• افرادی که ساختار کانال نخاعی آن‌ها به‌صورت مادرزادی مشکل دارد.
• افرادی که دچار زائده‌های استخوانی بزرگ هستند که فشار زیادی بر اعصاب وارد می‌کنند.
• افرادی که دچار عفونت فعال هستند یا سابقه‌ی عفونت نخاعی دارند.
• افرادی که مشکلات انعقاد خون دارند یا در معرض خطر خونریزی هستند.
• به دلیل عدم وجود اطلاعات کافی در مورد اثرات این روش درمانی بر جنین یا نوزاد، تزریق مفصلی در این افراد توصیه نمی‌شود.

تعداد جلسات تزریق و زمان بهبودی

تعداد جلسات تزریق در این روش درمانی ممکن است بسته به وضعیت شما و شدت علائم متفاوت باشد. به‌طورکلی، پزشک تعداد جلسات را باتوجه‌به نیاز بیمار و وضعیت خاص او مشخص می‌کند.

معمولاً تعداد جلسات تزریق مفصلی برای این نوع درمان بین ۲ تا ۴ جلسه است که می‌تواند در فواصل زمانی یک یا دوهفته‌ای انجام شود. لازم به ذکر است که این درمان بیشتر به‌عنوان روشی تکمیلی برای کاهش درد و التهاب استفاده می‌شود و معمولاً در کنار سایر روش‌های درمانی، مانند فیزیوتراپی و دارودرمانی تجویز می‌شود.

در جدول زیر اطلاعات بیشتری درباره‌ی مدت اثرگذاری و زمان بهبود علائم با این روش تزریق ارائه داده شده است. توجه کنید که اطلاعات آورده شده تقریبی هستند و ممکن است بر اساس شرایط بالینی شما متفاوت باشند.

تزریق بلوک عصبی

تزریق بلوک عصبی روشی است که در آن دارو به بافت نزدیک یک عصب یا گروهی از اعصاب تزریق می‌شود تا سیگنال‌های عصبی را مسدود کرده و درد را کاهش دهد. معمولاً تزریق دارو در این روش به نواحی خاصی مانند فضای اپیدورال، مفاصل فاست یا ریشه‌های عصبی در نواحی کمر یا گردن تحت هدایت تصویربرداری (مانند فلوروسکوپی یا سونوگرافی) صورت می‌گیرد تا اطمینان حاصل شود که دارو دقیقاً به ناحیه‌ی هدف تزریق می‌شود.

داروهای مورداستفاده در تزریق بلوک عصبی معمولاً شامل کورتیکواستروئیدها (مانند دگزامتازون یا تریامسینولون) برای کاهش التهاب و بی‌حس‌کننده‌های موضعی (مانند لیدوکائین یا بوپیواکائین) برای مسدودکردن سیگنال‌های درد هستند.

پس از تزریق، داروها مستقیماً به ناحیه‌ای از اعصاب که تحت‌فشار یا التهاب قرار دارد هدایت می‌شوند. کورتیکواستروئیدها بیشتر بر کاهش التهاب و تورم در بافت‌های اطراف عصب که عصب از آن عبور می‌کند، تأثیر دارند و در نتیجه فشار روی عصب را کاهش می‌دهند. این داروها معمولاً بر روی التهاب خود عصب تأثیری ندارند. ازطرفی، بی‌حس‌کننده‌های موضعی با مسدودکردن انتقال سیگنال‌های درد از طریق کانال‌های سدیمی در سلول‌های عصبی، تسکین فوری اما موقتی ایجاد می‌کنند.

این تزریق معمولاً با درد همراه است، اما معمولاً درد آن قابل‌تحمل است و پس از تزریق درد به‌سرعت در ناحیه‌ی هدف تسکین می‌یابد.

چه کسانی برای این تزریق مناسب هستند؟

• افراد با تنگی کانال نخاعی ناشی از آرتروز خفیف تا متوسط (گرید ۲ و ۳)
• درصورتی‌که زائده‌های کوچک باعث تحریک و التهاب موضعی در اطراف کانال نخاعی شده باشند.
• اگر ضخیم‌شدن لیگامان‌ها باعث التهاب و فشار خفیف تا متوسط به عصب‌ها شده باشد.
• افراد با تنگی کانال نخاعی خفیف تا متوسط ناشی از تغییرات ساختاری غیر مادرزادی.

چه کسانی برای این تزریق مناسب نیستند؟

• افرادی که دچار تنگی کانال نخاعی شدید یا پیشرفته (گرید ۳ و ۴) با علائم اختلالات حسی، مشکل در راه‌رفتن و درد شدید مقاوم به درمان هستند.
• این تزریق نمی‌تواند فشار ناشی از زائده‌های بزرگ را به طور مؤثر برطرف کند و ممکن است نیاز به جراحی باشد.
• افراد با تنگی کانال نخاعی ناشی از ضخیم‌شدن شدید لیگامان‌ها که به نخاع فشار قابل‌توجهی وارد کرده.
• افراد با تنگی کانال نخاعی مادرزادی.
• افرادی که عفونت فعال یا سابقه‌ی عفونت نخاعی دارند.
• افرادی که مشکلات انعقادی دارند یا داروهای رقیق‌کننده خون مصرف می‌کنند.
• به دلیل کمبود اطلاعات کافی درباره اثر این روش بر جنین یا نوزاد، استفاده از این روش در خانم‌های باردار یا شیرده توصیه نمی‌شود.

تعداد جلسات تزریق و زمان بهبودی

تعداد جلسات تزریق بلوک عصبی به‌شدت علائم، علت تنگی کانال نخاعی و پاسخ بدن به درمان بستگی دارد. به طور معمول در درمان این عارضه، ۲ تا ۴ جلسه تزریق توصیه می‌شود که با فواصل یک تا دوماهه صورت می‌گیرد.

در ادامه، جدول اطلاعات تکمیلی این روش درمانی آورده شده است، لازم به ذکر است که این اعداد تقریبی بوده و در افراد مختلف متفاوت خواهد بود.

سوالات متداول

آیا نوع ماده تزریق شده (مثل کورتیکواستروئید یا بی‌حس‌کننده موضعی) برای همه بیماران یکسان است یا بر اساس شرایط بیمار متفاوت است؟

نوع ماده‌ی تزریقی کاملاً به شرایط بالینی بیمار، شدت علائم، و علت اصلی درد بستگی دارد. همچنین، اگر بیمار به دارویی حساسیت داشته باشد یا به دلیل بیماری‌های زمینه‌ای خاصی مانند دیابت یا فشارخون نتواند از برخی داروها استفاده کند، پزشک ترکیب دارویی مناسب‌تری را انتخاب می‌کند. به همین دلیل، داروها برای هر بیمار متغیر هستند.

چرا برخی بیماران پس از تزریق احساس سنگینی یا بی‌حسی در ناحیه تزریق دارند و این حالت چه مدت طول می‌کشد؟

احساس سنگینی یا بی‌حسی به دلیل اثر بی‌حس‌کننده‌های موضعی است که انتقال سیگنال‌های عصبی را در ناحیه‌ی تزریق به طور موقت مسدود می‌کنند. این حالت معمولاً چند ساعت تا یک روز ادامه دارد و به‌تدریج کاهش می‌یابد. اگر این احساس بیش از یک روز باقی ماند یا بدتر شد، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.

درصورتی‌که تزریق باعث کاهش درد نشود، چه گزینه‌های درمانی دیگری وجود دارد؟

اگر تزریق مؤثر نباشد، گزینه‌های درمانی دیگر شامل فیزیوتراپی تخصصی برای تقویت عضلات و جراحی‌هایی مانند دیسککتومی یا لامینکتومی برای شما انتخاب خواهد شد. پزشک با بررسی وضعیت بالینی شما، مناسب‌ترین روش را پیشنهاد می‌کند.

آیا محدودیت‌های خاصی برای فعالیت‌های روزمره پس از تزریق وجود دارد؟ مثلاً تا چند روز نمی‌توان ورزش کرد یا رانندگی انجام داد؟

برای تزریق‌هایی که در کمر یا گردن و به نقاط خاص انجام می‌شود، توصیه می‌شود ۲۴ تا ۴۸ ساعت از فعالیت‌های سنگین یا رانندگی خودداری کنید. اما برای تزریق‌های عضلانی، معمولاً محدودیت خاصی وجود ندارد و می‌توانید بلافاصله به فعالیت‌های روزانه‌ی خود بازگردید.

درصورتی‌که بیمار به داروهای تزریقی حساسیت داشته باشد، چه جایگزین‌هایی برای تزریق وجود دارد؟

اگر بیمار به یک دارو مانند کورتیکواستروئید حساسیت داشته باشد، پزشک می‌تواند داروهای دیگر همان گروه یا بی‌حس‌کننده‌های موضعی با ترکیب متفاوت را استفاده کند. همچنین، روش‌های درمانی دیگری مانند اوزون تراپی یا پی‌آرپی ممکن است جایگزین شوند.

اگر داروی تزریقی به طور تصادفی به رگ خونی وارد شود، چه خطراتی ایجاد می‌شود و چگونه باید آن را مدیریت کرد؟

ورود دارو به رگ خونی می‌تواند باعث سرگیجه، افت فشارخون یا واکنش‌های سیستمیک شود. پزشک با هدایت تصویری (فلوروسکوپی یا سونوگرافی) و استفاده از ماده حاجب، محل دقیق تزریق را بررسی می‌کند تا این خطر کاهش یابد. در صورت بروز مشکل، داروهایی برای این عوارض برای شما تجویز خواهد شد.

عوارض جانبی بلندمدت استفاده از کورتیکواستروئیدها در این تزریقات چیست و چه اقداماتی برای پیشگیری از آن‌ها انجام می‌شود؟

عوارض بلندمدت ممکن است شامل پوکی‌استخوان، افزایش قند خون و ضعف عضلات باشد. بااین‌حال، نگران نباشید، زیرا پزشک با محدودکردن تعداد تزریقات و انجام بررسی‌های منظم، این خطرات را به حداقل می‌رساند.

آیا تزریق اپیدورال یا بلوک عصبی می‌تواند باعث بی‌اختیاری موقتی در ادرار و مدفوع شود؟ در این صورت، چه باید کرد؟

بله، این حالت نادر است و ممکن است به دلیل تأثیر موقت دارو بر عصب‌های کنترل‌کننده‌ی ناحیه‌ی تناسلی ایجاد شود. اگر این مشکل بیش از چند ساعت پس از تزریق ادامه یافت، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.

آیا تأثیر این تزریقات به دلیل تحلیل‌رفتن بافت‌ها یا کاهش کیفیت پلاکت در افراد مسن کمتر است؟

بله، با افزایش سن و کاهش کیفیت بازسازی بافت‌ها، اثربخشی این تزریقات ممکن است کمتر باشد. پزشکان برای افراد مسن معمولاً برنامه‌های درمانی سفارشی‌سازی شده و ترکیبات دارویی خاص را در نظر می‌گیرند.

چرا برخی بیماران برای کنترل علائم خود به بیش از یک نوع تزریق نیاز دارند؟ مثلاً ترکیبی از اپیدورال و بلوک عصبی؟

برخی بیماران به دلیل شدت درد یا علائم پیچیده‌تر نیاز به ترکیب چند نوع تزریق دارند. مثلاً اپیدورال برای التهاب گسترده و بلوک عصبی برای تسکین درد موضعی در عصب‌های خاص استفاده می‌شود.

 آیا ترکیب داروهای تزریقی بر اساس شدت درد بیمار قابل‌تغییر است؟ اگر بله، چگونه پزشک آن را تعیین می‌کند؟

بله، ترکیب داروها می‌تواند بر اساس شدت درد، محل درد و حساسیت بیمار تغییر کند. پزشک این تصمیم را با بررسی تصاویر پزشکی، سابقه‌ی بیمار و واکنش او به داروهای قبلی اتخاذ می‌کند.

آیا ممکن است پس از تزریق درد ابتدا افزایش یابد و سپس کاهش پیدا کند؟ اگر چنین است، چرا این اتفاق می‌افتد؟

بله، ممکن است به دلیل تحریک موقت بافت یا عصب در محل تزریق، درد افزایش یابد. این حالت معمولاً در ۲۴ تا ۷۲ ساعت اول پس از تزریق اتفاق می‌افتد و پس از شروع اثر دارو کاهش می‌یابد.

آیا پس از تزریق، بیمار باید رژیم غذایی یا فعالیت‌های خاصی را تغییر دهد؟

به‌طورکلی، نیازی به تغییر رژیم غذایی نیست، اما اگر از کورتیکواستروئیدها استفاده شده باشد، کنترل دقیق قند خون برای بیماران دیابتی توصیه می‌شود. همچنین باید از فعالیت‌های سنگین حداقل تا ۲۴ ساعت پس از تزریق اجتناب شود.

آیا تفاوتی بین اثر تزریقات در ورزشکاران و افراد با سبک زندگی کم‌تحرک وجود دارد؟

بله، ورزشکاران به دلیل جریان خون بهتر و توانایی بازسازی سریع‌تر بافت‌ها ممکن است نتایج بهتری را به دست بیاورند.

چرا برخی بیماران پس از تزریق نیاز به جلسات فیزیوتراپی دارند و آیا این جلسات اجباری است؟

استفاده از این روش‌های تزریقی، التهاب و درد را کاهش می‌دهد، اما فیزیوتراپی با تقویت عضلات، بهبود دامنه حرکتی و کاهش فشار بر نخاع، اثرات این درمان را تقویت می‌کند. اگرچه این جلسات اجباری نیستند، اما برای دستیابی به بهبودی کامل و پیشگیری از بازگشت علائم، به‌شدت توصیه می‌شوند.

چرا اثر تزریقات در برخی بیماران کوتاه‌مدت است و در برخی دیگر تا چند ماه ماندگار است؟ چه عواملی بر این تفاوت اثر می‌گذارند؟

شدت التهاب، میزان پاسخ بدن به دارو و سبک زندگی بیمار بر مدت ماندگاری این تزریق‌ها تأثیر می‌گذارد. بیماران با التهاب مزمن یا مشکلات زمینه‌ای پاسخ کوتاه‌تری به این روش درمانی می‌دهند.

اگر بیمار هنگام تزریق حرکت کند یا تکان بخورد، آیا خطر آسیب وجود دارد؟ چگونه از این وضعیت جلوگیری می‌شود؟

حرکت بیمار می‌تواند باعث ورود نادرست سوزن یا تزریق در ناحیه‌ای اشتباه شود. پزشک با ثابت نگه‌داشتن بیمار و استفاده از روش‌های تصویربرداری مانند فلوروسکوپی، این خطر را به حداقل می‌رساند. همکاری بیمار در طول فرایند تزریق نیز نقشی کلیدی در موفقیت آن دارد.